leki nasenne i uspokajajace0003

3. Leki wpływające na ośrodkowy uktad nerwowy

101

Receptor wolny (bez agonisty)

Kanał chlorowy (zamknięty)

Cl

r— __"|	Ut	Receptor bez agonisty jest
[GABA receptor	JmAIAJAł ^ chlorowy jest zamknięty

receptor BZ

QWiązanie GABA do receptora

ŁŁliW

UJLU.UDI.-gtlGABA receptor! |J

Związanie GABA powoduje otwarcie kanału chlorowego

Wiązanie GABA i BZ do receptora

„Wejście" jonów chlorowych powoduje hiperpolaryzację komórki, przez co utrudniona jest jej depolaryzacja, a skutkiem - zmniejszenie czynności neuronu

BZ nasilają wiązanie GABA z odpowiednią podjednostką receptora, co i zwiększa częstość otwarcia kanału i „wejście" jonów ' chlorowych

Ryc. 3.13. Uproszczony schemat kompleksu receptorowego GABA-A.

Mechanizm działania barbituranów,

podobnie jak pochodnych benzodiazepiny polega na ich działaniu na kompleks receptorowy GABA-A.

Kompleks receptorowy GABA-A jest strukturą złożoną, w jego obrębie występują miejsca wiązania barbituranów, benzodiaze-pin, a przede wszystkim kwasu y-aminoma-słowego (GABA) - ryc. 3.13, elementem wykonawczym jest kanał chlorkowy.

Barbiturany, łącząc się ze swoim miejscem wiązania, przedłużają czas otwarcia kanału zwiększając bezpośrednio napływ jonów chlorkowych do wnętrza neuronu, natomiast pochodne benzodiazepiny zwiększając częstotliwość otwarcia kanału chlorkowego nasilają działanie endogennego GABA. Zwiększenie stężenia jonów chlorkowych w neuronach prowadzi do zahamowania ich aktywności.

Inne działania barbituranów to stabilizacja błon komórkowych i zmniejszenie zużycia tlenu przez tkankę nerwową, hamowanie procesów fosforylacji. Barbiturany nasilają też aktywność wątrobowych układów enzymatycznych, co stanowi przyczynę wielu niekorzystnych interakcji, przykładem tego może być osłabienie działania doustnych leków przeciwkrzepliw^ych, hipoglikemicz-nych i środków antykoncepcyjnych.

Różny stopień rozpuszczalności barbituranów w tłuszczach (tab. 3.20) wmrunkuje różny czas ich działania nasennego. Leki o krótkim i ultrakrótkim działaniu są dobrze rozpuszczalne w tłuszczach, szybko gromadzą się w OUN, ale działają krótko ze względu na proces redystrybucji do tkanki tłuszczowej i mięśniowej. Barbiturany o średnim czasie działania są dobrze rozpuszczalne w tłuszczach i szybko metabolizowane w wątrobie. Najsłabiej rozpuszczają się w tłuszczach leki barbituranowe o bardzo długim czasie działania 8-10 godz.

Barbiturany wywołują zależność psychiczną i fizyczną połączoną z rozwojem tolerancji (patrz rozdz. 4.1.2), ponadto ma-