medsadowa1

h) /.włoki zimne, objawy rozpoczynającego się gnicia, plamy opadowe utrwalone, brak lub słabo zaznaczone stężenie pośmiertne zgon w okresie dłuższym niż 48 godzin.

Nie ulega wątpliwości, że dodatkowe zastosowanie obiektywnych pomiarów (temperatury zwłok, stopnia nasilenia znamion), Jak również badania obecności reakcji interletalnych w istotny sposób zwiększa dokładność oceny czasu śmierci. Można Ją wówczas oprzeć na poniższym zestawieniu danych orientacyjnych:

1)

zmniejszenie temperatury ciała mierzonej w odbytnicy lub mięśniach o 0,5—1,5°C (średnio o 1°C) na godzinę w ciągu pierwszych    6 godzin post

mortem (h p.m.)

2)

3)

4)

5)

plamy opadowe:

—    w śmierci powolnej mogą pojawiać się już w czasie długotrwałej agonii („róże cmentarne"),

—    w śmierci nagłej, najwcześniej (ąiezbyt wyraźne)

—    wyraźne, najwcześniej

—    początek zlewania się plam

—    w pełni rozwinięte

—    całkowita przemieszczalność

—    częściowa przemieszczalność

—    znikanie pod wpływem ucisku palcem

—    częściowe znikanie pod wpływem silnego ucisku stężenie pośmiertne:

—    najwcześniej (wyjątkowo)

—    początek wyraźnego stężenia (np. mięśnie żuchwy)

—    w pełni rozwinięte (obejmujące całe ciało)

—    ponowne pojawienie się „po przełamaniu"

—    początek ustępowania ^ *

—    całkowite ustąpienie wysychanie:

—    zmatowienie powierzchni rogówki oka otwartego

—    zmatowienie powierzchni rogówki oka zamkniętego reakcje interletalne:

—    pobudliwość na bodźce mechaniczne (np. uderzenie mło-

po 20—30 min p.m. po 60 min p.m.

2 h p.m.

6—9 h p.m. do 6 h pjn. do 12 h pjn. do20_h_pjn. cło 36 hp.m.

(0 do 30—60 min p.m. ^ 2—3 h p~m.

$ 6—8 h p.m. do 7 h p.m.

36—48Trp.ni.

3—4 dni p.m.

jpo 1 h p.m. po 24 h p.m.

teczkiem):

wyraźna reakcja mięśnia dwugłowego ramienia średnio    do 2—3 h p.m.

— pobudliwość na bodźce elektryczne za pomocą stymulatora elektronicznego (maks. napięcie ampl. 700 V, częst. 5 Hz, im-'

6)

puls 25 ms.):

wyraźna reakcja mięśni okrężnych oka najpóźniej średnia reakcja mięśni okrężnych oka najpóźniej słaba reakcja mięśni okrężnych oka najpóźniej

—    reakcja źrenic na środki farmakologiczne rozszerzające lub zwężające wprowadzone do przedniej komory oka:

na pilokarpinę (2%) lub atropinę (1%)

—    reakcja źrenic na te same środki wprowadzone do worka spojówkowego

rozkład zwłok i zmiany utrwalające:

—    zielonkawe zabarwienie powłok brzucha

—    początek zmian tłuszczowo-woskowych w powłokach

—    w wysokiej temperaturze otoczenia

—    zakończenie procesu przemian tłuszczowo-woskowych w obrębie tkanki tłuszczowej

w obrębie całego ciała co najmniej

—    strupieszenie

do 4,5 h p.m. do 6,5 h p.m. do 8 h p.m.

do 20—21 h p.m. do 4 h p.m.

2 dni p.m.

1— 2 mieś. p.m.

2— 3 tyg. p.m.

2—4 mieś. p.m.

1 rok p.m. kilkanaście inl*« p m,

najwcześniej (u dzieci)

rozpad wiązadeł i chrząstek w procesie gnicia (w grobie) obecność larw much (mogą pojawić się już w czasie agonii), zazwyczaj

obecność poczwarek

najwcześniej

zazwyczaj

3 tyg. p.m. 5 lat p.m.

kilka godz. p.m.

obecność pustych otoczek poczwarek

najwcześniej

zazwyczaj

6 dni p.m.

10—20 dni p.m.

7—8 dni p.m. kilka tyg. p.m.

Korzystając z powyższej tabeli, należy pamiętać, że są to wyłącznie dane “licytacyjne, ,a ocena stwierdzonych w konkretnym przypadku zmian pośmierl nyrh i reaEcji interletalnych musi być krytyczna i powinna uwzględnić warunki, w jakich badane zwłoki znajdowały się w okresie od śmierci do chwili oględzin.

J.8.    Identyfikacja zwłok

\ 8.1.    Metodyka postępowania lekarza biegłego

Mentyfikacja zwłok o nie ustalonej tożsamości jest czynnością procesową i w zasa-l ir jest przeprowadzana przez organa ścigania karnego, zwykle równolegle t nądowo-lekarskimi oględzinami zwłok na miejscu ich znalezienia, czasem tli ąiiinó w prosektorium. W wielu przypadkach udział lekarza w tej czynności może "iwizać się niezbędny i w przypadku zwłok nie objętych zmianami rozkładowymi limu* wynikające z,oględzin lekarskich mogą w istotny sposób wesprzeć wersję mpinów porządkowych lub śledczych.

Ustalenie tożsamości nie znanych zwłok w każdym przypadku musi być i uprzedzone oględzinami miejsca ich znalezienia oraz szczegółowym opisem ' m Ineży i przedmiotów znalezionych przy zwłokach (zwłaszcza wszelkiego rodzaju i‘im torii w przypadkach katastrof). Ważne jest przechowywanie do dalszych badań • *ży zdjętej ze zwłok, a następnie wysuszonej i prawidłowo oznakowanej I Jstaleniu tożsamości w czasie oględzin zewnętrznych zwłok służy stwierdzenie wielkości (długości) ciała, wagi, płci, wieku, ogólnego stanu odżywienia, cech ■ ■ w losienia (również poza głową), rysunku i barwy tęczówki, blizn, stanu paznokci, fimmion barwnikowych skóry, tatuaży i wszelkiego rodzaju zniekształceń lub im/.kodzeń ciała.

I >ługość zwłok jest często większa od zażyciowej długości ciała, co jest wynikiem bmku napięcia mięśniowego i prostowania fizjologicznych krzywizn kręgosłupa, ’ włoki znajdujące się w rozkładzie, zwłaszcza dzieci, tracą na wadze, podczas gdy

♦    włoki topielca początkowo zwiększają wagę. .Trzeba pamiętać, że oględziny

•    włok dają podstawę do oceny wieku fizjologicznego, tzn. biologicznego, który fylko w 60% zgodny jest z rzeczywistym wiekiem chronologicznym.

W przypadkach zwłqk płci żeńskiej niezbędne jest zwrócenie uwagi na ewen ńmlną obecność błony dziewiczej lub blizn poporodowych. Zwłoki gnijące wokutok gromadzenia się gazów w tkankach lub jamach ciała zawsze sprawiają wiożenie dobrego odżywienia danej osoby, czasem wręcz otyłości. Również barwa "* ni I włosów ulega zmianie w procesie daleko posuniętych zmian pośmiertnych Oględziny uzębienia dają szczególnie cenną podstawę identyfikacji, Pożyteczne )e*l przyjęcie następującego schematu opisu: liczba I roziiiles/czenlo zębów (mlecznych lob Małych), wypełnienia, korony, mosty, piole/y, typ | tuteku/lab opia