modem krotkofalarski do komputera

US4 — komparator w układzie sumacyjnym,

US5 — filtr środkowoprzepustowy o przełączanej częstotliwości zależnej od rodzaju emisji (SSTV-1200 Hz. RTTY-2210 i 1360 Hz. CW-800 Hz).

US6.

US7 — przetwornik dwu połówkowy napięcia przemiennego na napięcie stałe (ujemne).

Diody D1 i D2 to diodowy ogranicznik sygnału do poziomu 0.7 V. Diody D3 i D4 pracują w układzie przetwornika dwu połówkowego. D5 i D6 w pętli sprzężenia zwrotnego komparatora ustalającego stały poziom sygnału SSTV. Dioda D7 (LED) sygnalizuje poprawność dostrojenia się do odbieranego sygnału. Częstotliwości filtru środkowoprzepustowego w układzie US5 można zmieniać za pomocą potencjometrów montażowych R21 -r R23. Sygnał z wyjścia tego filtru jest wykorzystywany bezpośrednio tylko przy odbiorze sygnałów telegraficznych. Przy odbiorze sygnałów dalekopisowych filtr ten umożliwia wstrojeme się na 'środek” odbieranego sygnału, a przy odbiorze sygnałów telewizyjnych — na impulsy synchronizacji. Podczas odbioru sygnałów dalekopisowych dodatkowo jeszcze pracuje detektor z wewnętrzną pętlą sprzężenia zwrotnego PLL, wykonany z układem scalonym US8 - LM565 Może on być wykorzystany w szerokim zakresie częstotliwości (do 500 kHz) i mieć różne zastosowania. Środkowa częstotliwość PLL jest określana przez częstotliwość VCO narzuconą przez elementy RC, dołączone do wyprowadzeń 8 i 9 układu scalonego US8. Podczas odbioru sygnałów dalekopisowych na wyprowadzeniu 4 tego układu (wyjście VCO) pojawiają się dwa sygnały o amplitudzie ok. 4 V (poziom TTL) oraz częstotliwościach 1275 Hz i 1445 Hz (f_s i f_m). Warunki te są spełnione, kiedy poziom sygnału wejściowego (wyprowadzenie 2) wynosi 80    300 mV. Na wyjściu modemu znajduje się

wtórnik emiterowy z tranzystorem T1, który przesyła ukształtowane sygnały SSTV, CW i RTTY z potencjometrów R8, R15 i R21 do wejścia EAR mikrokomputera.

Modem wymaga napięć stabilizowanych ± 12 V/100 mA. Można tu wykorzystać dowolny zasilacz, nawet w układzie prostowników jedno-połówkowych

Układ elektryczny modemu, oprócz zasilacza, zmontowano na płytce drukowanej przedstawionej na rys. 2. Na rys. 3 przedstawiono rozmieszczenie elementów na płytce. Nie wykorzystane wyprowadzenia układów scalonych 741 zostały podgięte i nie lutuje się ich, nie przewidziano też dla nich otworów w płytce.

Duża liczba potencjometrów montażowych użytych w rozwiązaniu modelowym wynikała z chęci optymalnego doboru parametrów i może być ograniczona po uruchomieniu układu (przez zastąpienie potencjometrów rezystorami o odpowiedniej wartości). Podczas uruchomiania układu są pomocne wzorcowe sygnały SSTV,RTTY i CW nagrane na kasecie magnetofonowej. Regulację filtrów środkowoprzepustowych przeprowadza się na maksimum świecenia LED D7 po doprowadzeniu sygnału z generatora m.cz. do wejścia modemu. Potencjometry należy skorygować przy następujących częstotliwościach: R21 - 800 Hz, R22 - 1200 Hz, R23 -1360 Hz. Poziom sygnału wejściowego układu US8 ustalamy potencjometrem R12 na wartość ok. 100 mV. Do wyjścia US6 podłączamy woltomierz prądu stałego i ustawiamy R19 na 0 wskazań. Potencjometrem R29 ustawiamy częstotliwość 1360 Hz za pomocą miernika częstotliwości podłączonego do wyjścia modemu Poziomy wyjściowe ustalamy potencjometrami R8, R15, R16 i R27 doświadczalnie, podając wzorcowe sygnały z kasety.

Opisany tu modem nie bierze udziału w pracy podczas nadawania. Sygnał z wyjścia MIC mikrokomputera przez filtr dolnoprzepustowy jest doprowadzany do wejścia mikrofonowego transceivera. Transceiver powinien być wyposażony w VOX (układ automatycznego przełączania na nadawanie z chwilą pojawienia się sygnału na wejściu mikrofonowym). Dużą uwagę należy zwrócić na zabezpieczenie modemu (a tym bardziej Mikrokomputera w plastikowej obudowie) przed polem elektromagnetycznym wytwarzanym przez stopień mocy transceivera. Przy braku takich zabezpieczeń duża moc wyjściowa nadajnika może powodować "wypada-ⁿ'^e" programu.

□

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 1/1994 23