Linia
portalu
-Q t
l wzniesienie - 1,10
L-"'
przewyższenie linii widoczności 12 cm dla co drugiego rzędu (albo 6 cm dla każdego). Wzniesienie < 10°. Jeśli większe, konieczne stopnie
efekt poczucia bezpieczeństwa (wzajemna widoczność)
Kontakt między publicznością a sceną i wśród publiczności
©
4- całkowita szer. pola widzenia -►
Przewyższenie miejsc na widowni, tj. wzniesienie rzędów, wynika z poprowadzenia promieni wzroku dla wszystkich miejsc na widowni (parter, ale także balkony) -> 0. Jednak przy założeniu, że widzowie siedzą „w mijankę”, tylko co drugi rząd wymaga pełnej wysokości przewyższenia (12 cm). Warunki widoczności w teatrach omawia literatura specjalistyczna. Rzędy miejsc powinny być ustawione tukiem, nie tylko ze względu na lepsze skierowanie ku scenie, ale także, aby widzowie mogli się nawzajem lepiej widzieć (efekt poczucia bezpieczeństwa) -4 ©•
Ogólny przekrój widowni: najpierw należy określić wysokość otworu sceny. W teatrze parterowym stosunek
wysokość otworu sceny 1
- ——- powinien wynosić — .
szerokość otworu sceny 1,6
Reguła ta uwzględnia złoty podział oraz uwarunkowane fizjologicznie pole widzenia -* 0. Po ustaleniu wysokości otworu sceny, wysokości rampy i wzniesienia miejsc na parterze jak również kubatury wnętrza, przystępuje się do ukształtowania stropu zgodnie z wymogami akustyki. W całym wnętrzu należy zapewnić równomierność rozchodzenia się ze sceny i proscenium dźwięku odbitego. Na balkonach również górne miejsca muszą mieć wystarczająco głęboką widoczność sceny -> 0, co może ew. zapewnić powiększenie wysokości otworu sceny. Proporcje przestrzeni eksperymentalnej -> str. 418.
Chodzi tu o neutralne albo otwarte przestrzenie teatralne, pozwalające na zróżnicowane relacje między widzami a polem gry, osiągane przez zastosowanie:
a) ruchomych podestów scenicznych i trybun dla widzów przy nieruchomym podłożu przestrzeni,
b) ruchomego podłoża, składającego się z zapadni; to rozwiązanie jest technicznie bardziej złożone i kosztowne od a) i dlatego znajduje zastosowanie w większych obiektach obliczonych na min. 150-450 i więcej osób.
Mały typ a) nadaje się szczególnie do mniejszych teatrów i do nie wykorzystanych pomieszczeń, które z reguły nie mają wystarczającej przestrzeni pod podłogą. Maksymalna wielkość do 99 miejsc, ponieważ VStattVO obowiązuje dopiero dla przestrzeni od 100 miejsc.
99 miejsc x 0,6 m2 = 60 m2 (2/3) + 30 m2 (1/3) pole gry = 90 - 100 m2. Dla różnorodnych zastosowań korzystne proporcje przestrzeni są jak 1:1,6 str. 418 ©- @.
Przekrój pionowy. W prostych przypadkach można zrezygnować ze stropu technicznego -» 0 i ©w zamian zaprojektować wyciągi ręczne (drążki podciągane do sufitu ręczną wciągarką). Przykłady: Podium w Ulm, arch.: Schafer, ok. 1500-2000 miejsc (1969) -» str. 418 0-0: Mała Scena w Munster, arch.: v. Hansen, Ranę, Ruhnau (1971), 180-380 miejsc, środkowa część podłogi o zmiennym ukształtowaniu przez zapadnie, trybuny dla widzów str. 418 ©- 0.
Większy typ b) dla 450 i więcej widzów. Budowa jak a), ale ruchome jest podłoże, dla ułatwienia zmiany aranżacji przestrzeni. Problemem jest wielkość zapadni i dokładność ich podnoszenia się. Często aranżację z grubsza ukształtowaną zapadniami muszą uzupełnić ręcznie ustawiane podesty -> str. 418 ©. Przykład: Schaubuhne am Lehniner Platz w Berlinie str. 415 ©.
Pole widzenia a proporcje otworu sceny
Balkon 2
Parter
417