Obraz5 (16)

Jeśli uszeregujemy uzyskane wyniki w serii od najmniejszego do największego, wówczas:

q ₌ I^x2-J±I    (10.4.1)

R

gdzie:

x\ - wynik wątpliwy,

X2 - najbliższy sąsiadujący wynik,

R -rozstęp wyników w serii.

Wynik wątpliwy należy odrzucić, jeśli wyliczona wartość Q jest większa od krytycznej wartości Q dla danej liczby wyników oraz dla danego poziomu istotności (tabela 10.3).

Tabela 10.3. Krytyczne wartości Q do odrzucania wyników odbiegających, wg (2)

Liczba pomiarów n	Poziom istotności
	0,90	0,95	0,99
3	0,886	0,941	0,988
4	0,679	0,765	0,889
5	0,557	0,642	0,760
6	0,482	0,560	0,698
7	0,434	0,507	0,637
8	0,399	0,468	0,590
9	0,370	0,437	0,555
10	0,349	0,412	0,527

10.5. Przykładowa statystyczna analiza wyników

Wykonano analizę zawartości wapnia w mleku metodą z EDTA. Uzyskane wyniki wraz z przykładową analizą statystyczną przedstawiono w tabeli 10.4 i w tabeli 10.5.

Tabela 10.4. Statystyczna ocena wyników oznaczania zawartości jonów wapnia metodą zEDTA

Charakterystyczne wielkości	Dane liczbowe
---	40,25; 40,00; 40,25; 40,25; 40,15; 40,00;
Xi (mg/1)	40,20; 40,20
"Średnia Ji,	40,16
Błąd względny (%)	0,32
Rozstęp R	40,25 - 40,00 = 0,25
Odchylenie standardowe s	0,10
Wzg. odchylenie standardowe w (mg) s,	0,0024
Wzg. odchyl, standardowe w (%) s,	0,24
Odchylenie standardowe średniej r(r	0,08
Przedział ufności n (95%)	40,I6±0.10

Z uzyskanych danych wynika, że metodę charakteryzowała dobra dokładność (błąd względny 0,32%) i precyzja (względne odchylenie standardowe s_r - 0,24%, przedział ufności fi = 40,16 ± 0,10).

Tabela 10.5. Statystyczna ocena wyników analizy wagowcj oznaczania Fe(III)

Charakterystyczne wielkości	Dane liczbowe
Si (mg)	0,9821; 0,8873; 0,9523; 0,9731; 0,8632; 1,9901
Odia 1,9901	0,9122 >0,557
Średnia (dian = 5)	0,9316
Rozstęp R	0,1189
Odchylenie standardowe s	0,0532
Wzg. odchylenie standardowe w (mg) s.	0,0571
Wzg. odchyl, standardowe w (%) s.	5,71
Odchylenie standardowe średniej si,	0,0237
Mediana	0,9523
Wariancja	0,0028
Przedział ufności u (95%)	0,9316 + 0,0237

W tym przypadku analiza testu Dixona wykazała obecność błędów grubych. Wartość 1,9901 została odrzucona. Dalszą analizę statystyczną wykonano dla pozostałych wyników.

Dla lepszego zilustrowania, jak wpływa ilość przeprowadzonych pomiarów na szerokość przedziału ufności przedstawiono poniższy przykład [1].

247