Obraz'1 (3)

Cl, .	♦ hv • |S|* ^^^HŚ	z er #
RH	• Cl ■ #f%	w RSO,* RSO,Cl RSOjCj
R*	♦ Wj "
RSO,‘	• Cl, ' es ą % m
RSO,*	♦ Cl ^9

reakcji następują pod wpływem onergli świetlnej amŁtowanoj przez.laspy rtęciowe umieszczone wewnątrz reaktora. Reakcje maję charakter silnie egzotermiczny. Przeprowadza alf je w temp. 15-35°C, intensywnie chłodząc Środowisko reakcyjne.

Głównym celem sulfonowania alkanów jest otrzymywanie sersolsnów, jako produktów końcowych, które stanowią cenne środki powierzchniowo czynne. Mariole można przerobie na meraolany łub wykorzystuje się je jako półprodukty do produkcji zmlękczsesy, garbników, emulgatorów olejów estrowych oraz związków powierzchniowo czynnych o bardziej złożonej budowie, które os ją zastosowanie jako środki pomocnicze w przemyśla włókienniczym, papierniczym i skórzanym.

Sulfochtorowania alkanów

Su 1fochtorowanie wytazych n-alkanów przebiega według następującej reakcjii •

R-CH,-R* • SO, ♦ Cl, -R-CH-R* • HCI -

SO,CI

Jako produkt uzyskuje się mieszaninę izomerów alkiloaulfochlorków, w których grupy -so,CI usytuowane są w różnych miejscach przy drugorsę-dowych atomach węgla w łańcuchu alifatycznym.

I .    *.    3. ml • • i •I* I M • *•    *•»*•«• *• • «*••

■    | ». %. filtr, *.    ’• **'•*«>» ■•”>11, I.

Rys. 154. Schemat instalacji do eulfochlorowunia wyższych węglowodrów alifatycznych

Podstawowym urządzeniem instalacji do eulfochlorowanie jest reaktor - stalowe wieża wyłożona wewnątrz wykładziną z polichlorku winylu i zaopatrzona w plaazcz chłodzący (ry*. 154). Wewnątrz na rożnych poziomach umioasczono są lampy rtęciowa emitująca promieniowania o długości fali

300-400 nm. Reagenty podaje ślę w przeciwprądzle. W reekter.e zachodzi szoreg reakcji o charakterze łańcuchowym, któro rozpoczyna pochłonięcie fotonu przez cząsteczkę chloru i rozpad jaj na rodniki*

I    • • r »V .

Reakcji głównej towarzyszą niekorzystna reakcja uboczna prowadzące do powstania disulfochlorków, chloroauifochlorków i chlorków alkilowych. U calu ograniczania możliwości zajścia raakcji ubocznych, azczagOlnia reakcji wielosulfonowsnia, procce przerywa się w momancio uzyskania ok. 50-proesntowego priereagowsnl* mieszaniny reakcyjnej (najbardziej cennymi produktami są monoaulfochlorowane alkany).

Mieszaninę poreakcyjną przedmuchuje się powietrzem w celo ueuniącia 50 , ci i MCI - * dołu kolumny odbiorą się mar sol, w skład którego wchodzi ok. 50-60% eulfochlorków alifatycznych (w tym 90% mono- l 10% dlsulfochlorkOw) i 40-50% nie przaraagowanych węglowodorów. Przez hydrolizę z maraolu można otrzymać maraolan (alkiloaulfonian):

R-SO,CI *    2 NaOH -* R-SO,No • NoCI • H_aO.

W tym calu produkt raakcji eulfochlorowanla zadaje aię 50-procentowym roztworem NoOH w temp. 80-90°C. a po ochłodzeniu wprowadza aię dodatkowo metanol. Na filtrze odsącza aię wytrącony NoCI, a przesącz zadaje wodą. Następuje wtedy rozdział mieszaniny na warstwę węglowodorową I wodną. Mieszaninę nie przsrsagowanych węglowodorów po oczyszczaniu zawraca się do raaktora. Warstwę wodną poddaje się odparowaniu otrzymując produkt .zawierający 70% alkiloaulfonianów i 30% wody. Produkt jest hlgroekopijną substancją stalą, dobrze rozpuszczalną w wodzie.

. ‘. .    Suifoutlanlanle

Sulfoutienianie (tzw. metoda światła i wody) jaet procesem podobnym do eulfochlorowanie. Surowiec poddawany przemienia chemicznej jest analogiczny jak w metodzie eulfochlorowanie. Ogólny schemat reakcji Jest następującyi

R-CH,-R’ • so, ♦ | o, ^hl^—» R-«jH-R*

SO,H

Proces sulfoutienianie alkenów prowadzi aię w podobnej aparaturze •jak eulfochlorowanie (rys. 154). ławiaainę n-elkonów w wodzie (w metodzie sulfoehlrowania wody się nia używa) kontaktuje się « ditlaakism siarki i tlenem w reaktorze wieżowym zaopatrzonym w lampy rtęcto-e. Poprzez intensywne chłodzenie przeponowe utrzymuje aię temperaturę reakcji

540