OMiUP t2 Gorski63

(rys. 7.86d). Uzyskiwana wtedy prędkość statku v_s jest znacznie mniejsza niż normalna v.

Siła naporu steru aktywnego P_ss skierowana jest zawsze zgodnie z kątem wychylenia płetwy sterowej, a wartość jej siły składowej P_y, będącej siłą poprzeczną, wyznacza zależność

(7.13)

P_y = P_Ss^sina

gdzie:

Py —siła poprzeczna

P_ss — siła naporu śruby sterowej,

a — kąt wychylenia płetwy steru

Z zależności (7.13) wynika, że siła P_y osiąga maksymalną wartość przy kącie wychylenia a = 90°. Z tego powodu stery aktywne omawianego typu montowane są najczęściej z maszynami sterowymi szerokokątnymi o kącie przełożenia wynoszącym 180° (od -90° do +90°) i możliwości szybkiego przełożenia płetwy z burty na burtę (ok. 30 s).

Efektywność działania sterów aktywnych wzrasta wraz ze zmniejszaniem się prędkości statku i osiąga największą wartość przy statku zatrzymanym. Pełne wychylenie steru stosuje się jedynie przy znacznie ograniczonej prędkości statku i praktycznie sprowadza się do okresów manewrowania statkiem, przy wejściach i wyjściach z portu, przy dobijaniu i odbijaniu od nabrzeża, przy zmianie położenia wzdłużnej osi symetrii statku podczas postoju na kotwicy itp.

W czasie swobodnego przejścia morzem stosuje się zazwyczaj ograniczone kąty wychylenia steru do 35°.

Unowocześnieniem omawianego typu steru jest zastosowanie śruby nastawnej jako śruby sterowej. Rozwiązanie takie polepsza warunki eksploatacji steru aktywnego, komplikuje jednak znacznie budowę, a przez to zwiększa koszty urządzenia oraz zmniejsza stopień niezawodności.

Zaletami sterów aktywnych są:

—    zwiększenie zwrotności statku, zwłaszcza w okresach manewrowania,

—    możliwość utrzymania niewielkiej prędkości statku przy zachowaniu dobrej sterowności,

—    możność utrzymania napędu głównego w pogotowiu do pracy „wstecz", podczas żeglugi przy napędzie wyłącznie za pomocą śruby sterowej, w warunkach ograniczonej widzialności (mgła, śnieg, silne szkwały deszczowe itp.),

—    zachowanie dobrej sterowności przy ruchu wstecznym statku,

—    wykonanie obrotu o 360° na obszarze mniejszym od koła o średnicy wynoszącej 2 długości statku (pod warunkiem równoczesnej pracy silnika napędu głównego).

363