owady I (45)

Redakcja serii: Magda Duszyńska-Walczak Redakcja: Anna Palusińska Projekt okładki: Konrad Kler*

ISBN 83-86185-23-6 © Copyright by Nowa Era Warszawa 1996

P

Wydawnictwo Nowa Era

01-248 Warszawa, ul. lana Kazimierza 35/37

Wstęp

Owady lo bardzo ciekawa grupa zwierząt nie tylko z przyrodniczego punktu widzenia, ale również ze względu na ogromna rok?, jaka odgrywają w życiu i w' gospodarce człowieka. W Polsce występuje około 30 (XX) gatunków owadów - z tego około 25 proc to owady [pożyteczne. Większość owadów jest roślinożerna. Człowiek zajmujący się uprawą roślin ma bardzo często do czynienia z owadami, które na nich żeru-ja. Dlatego nazywa je szkodnikami. Jednak nawet w przypadku ich niszczycielskiej działalności nie można powiedzieć, że są one wyłącznie szkodliwe. Człowiek, który na ogół wyolbrzymia to, co jest dla niego zle, a nie docenia tego, co dobre, bardzo często myśląc wyłącznie o zwalczaniu uciążliwych szkodników, zapomina o innych owadach, które sa ich naturalnymi wrogami, a więc ograniczają ich liczebność. Przykładem takiego postępowania j<st bezmyślne stosowanie do niedawna środków ochrony roślin typu DDT, co spowodowało masowe wyginięcie biedronek, drapieżnych pluskwiaków i innych owa-(łów. DDT przeznaczone było głównie do zwalczania mszyc, które jednak okazały się bardziej odporne na ten środek niż ich naturalni wrogowie. Spowodowało to wkrótce (po okresowym zmniejszeniu ich liczebności) ogromny rozwój mszyc, .1 na dodatek gwałtowny spadek plonów roślin owadopylnych, ponieważ większość [pszczół i innych owadów, które je zapylały, również wyginęło.

Zastanówmy się, od czego zależą nasze plony w ogr«xlach, sadach i na polach? Wszędzie lam, gdzie mamy do czynienia z roślinami owado-pylnymi, plony zależą [przede wszystkim cxl owadów. Są to dobroczyńcy, których zwykle nikt nie dostrzega. Ich pożyteczna rola nie ogranicza się tylko do zapylania. Istnieje ogromna liczba owadów-drapieżników. które pełnią w przyrodzie rolę naturalnych selekcjonerów. I tak na przykład, w przypadkach gwałtownego rozwoju szkodników (tzw. gradacji) natychmiast [Pojawiają się ich naturalni wrogowie, ograniczający ten rozwój. Niestety, częsta ingerencja człowieka w środowisko naturalne prowadzi do zachwiania równowagi biologicznej, a wówczas następuje prawdziwa klęska. Przykładem są całe połacie wyniszczonych przez szkodniki lasów, sadów lub pól. Zanim sięgniemy po insektycydy (chemiczne ś«xłki ochrony roślin) do zwalczania owadów, postarajmy się [Poznać, cIkpć w małym stopniu, naszych naturalnych s|xzymierzeń-ców. Wiosną nie wypalajmy suchych traw, w których przezimowały całe rzesze naszych przyjaciół owadów, nie rozdeptujmy lx*zmyślnie „przebrzydłych roba li". Przyjrzyjmy się im z bliska, a może dostrzeżemy wśród nich jakiegoś znajomego z tej książki.

3