P1010033 (9)

archtektuiy cysterskiej). Polska: 1220- 40 Trzebnica, 120- 30 Mogiła, 1270 Kołbacz

-    1200- 1250; służki wałkowe mają podkładki

-    1250- 1280; 3, 5 lub 7 profili wałkowych, na osi większy wałek, kondensacja, scalanie poszczególnych elementów wałkowych, elementy wałkowe przejmują profile żeber- logika konstrukcji, podkładka zamieniona na- kościec (1/3 obrysu koła). Polska: 1270 Trzebnica- kp. św. Jadwigi przed 1300- Wrocław katedra.

-    1280- 1300; dotychczas większy środkowy wałek staje się taki sam jak pozostałe, które są teraz bardziej płaskie, mniej niż % wysunięte przed lico, rdzeń staje się coraz b. płaski, cofnięty w ścianę.

-    1300- 1330; najczęściej 5 wałków równej wielkości, które nachodzą na siebie, ścieśnione zostaja poszczególne profile wałkowe, między nimi nie ma przerwy, nie widzimy rdzenia. Popularne staja się profile gruszkowe, które pojawiły się ok. 1270- 80. Po 1300, a szczególnie 1330 gruszki ze ściętym noskiem. Gruszka przed 1300- zbita, masywna, podobna do wałka, ok. 1330 bardziej wyproporcjonowana, wyciągnięta, wysmukła, bardziej graficzna, w XV w. wraca znowu gruba gruszka.

-    1350- 1380; służka zamazana (jparlerowska), ukształtowana z formy wklęsło-wypukłekj, zatraciła logikę (schodzenie żeber nie wiadomo gdzie). Koniec rozwoju służki o nadreńskiej genezie.

Służka wieloboczna /tradycja nonnandzka)

-    półośmiobok w XIII w. na pokładce

-    około 1330 narożniki podkładki sprofilowane może być wałek na podkładce. Służka żebracza i cysterska

-    każda z wiązkowych form zakńczona konsolką ze spodu- jedna z konsolką

OTWÓR OKIENNY I SPOSOBY JEGO MUROWANIA

Starożytność: drzwi i otwory okienne otwarte do atrium, przeszklenia z natłuszczonych błon zwierzęcych lub płyt alabastrowych.

Średniowiecze: większe wypruwania ścian zasłonięcia, szyby montowane od wewnątrz. Początkowo w glif wprowadzano drewnianą ramę; w niej osadzone na ołów szkło, glif dwustronny. XIII w. od strony wewnętrznej może być uskok, wprowadzenie wypustu w murze. 1000 glif był dwustronny, w późnym średniowieczu tez był wypust, glif był głębszy od strony wewnętrznej niż od strony zewnętrznej (od ok. 1400). W czasach nowożytnych tafla w licu ściany. 3 typy okien:

-    oświetleniowe (normalne)

-    strzelnicowe

-    naświetla, prześwity, różne typy

-    wg. Menzla 4- typ okna zwielokrotnione (biforia, triforia) wywodzący się z empor książęcych we wnętrzach.