>• przed 1000 okna jednostronnie wewnętrznie rozglifione (wg. Żurowskiej). W Polsce do ok. 1030, w Europie od VIII wieku.
> Po 1000 dwustronne rozglifienie; kąt glifu 45°, proporcje 1:1, do połowy, do XH/XIII wiek.
> Od ok. 1200 zaczyna się prostować, prawie 0°, do końca XIII wieku; 1:1
> Od kon. Xm wieku wewnętrzny glif zaczyna być znów na skosie- jest krótki. Zewnętrzny, wydłużony + duży kąt rozwarcia (podobnie w portalach)
> XIV/XV, uspokojenie, glif wewnętrzny skraca się, a wydłuża się zewnętrzny.
Technika-
- Vm- X w. z okrzesków
- IX często okrzeski na krążynach, glif bardzo grubo tynkowany.
- Od X w.: okrzeski dobieranop i układano staranniej w otworze okiennym
- XI zakleszczano kamienie. Otwory okienne nabierają charakteru architektonicznego (Polska XH w.), profile, uskoki z kolumienkami.
- XD różnicowanie wielkości kamienia w łuku otworu okiennego, starannie odkuwane w samym tynku- wykusze z 2- 3 elementów.
- W miarę upływu czasu addycyjność, rysunek rozmydlony przez rozprofilowanie uskoków i zakleszczenie kolumny. W późnym gotyku glif może zostać sprowadzony do pojedynczego profilu (np. wklęski). Od 1200 do końca średniowiecza albo uskokowe albo uskokowo - kolumnowe
Tynk: * *
Romanizm- gruba warstwa tynku; glif może być przed licem ściany, w nim niewielki uskok; tynk do uskoku Xm/XIV, nawet jak nie ma uskoku to tynk położony do pewnej linii. W XV wieku maniera wyprowadzenia tynku aż na lico wtedy gdy cały glif lub tylko w łuku tynkowany. Sens tynku; techniczny, chroniący przed wilgocią.
1. Sens ideowy: jako zaproszenie do raju rodzaj kaplicy, na lukach archiwolt, opowieści z Biblii (rozrastające się na całą elewację) ilustrują historie Zbawienia; słup z przedstawieniami patrona (gotyk); Portal Złotników 1105, zapowiedź Raju i Zbawienia.
2. Forma;
- wykrój drzwi (proporcje: stosunek długości do szerokości, smukłość)
- rodzaj wycięcia ościeża (jak kształtuje się glif)