P1021081 (2)

14 I. Objawienie: Biblia

Księgi Biblii

Żydzi - bardzo roztropnie - stosowali elastyczny podział swej Biblii: mówili o Prawie, Prorokach oraz (innych) Pismach. Prawo, które w ich ocenie zajmowało dostojne miejsce, składało się z pięciu ksiąg Mojżeszowych, zwanych Pentateu-chem. Wśród Proroków wymieniali oni nie tylko księgi, które nazywamy profetycznymi, lecz także księgi Jozuego, Sędziów, Samuela oraz Królewskie, zwane przez nich Pierwszymi Prorokami. Co istotne, nie zaliczali oni Daniela do Proroków (jak my to czynimy), ale umieszczali go w trzeciej grupie, Pismach, obejmującej pozostałe księgi. Wiele przemawia za tym podziałem hebrajskim, zwłaszcza zaś fakt, że nie usiłuje on (a szczególnie odnosi się to do Pism) podciągać różnych ksiąg pod z góry określone kategorie. Możemy go jaśniej ukazać w ten sposób:

Prawo (torah)\ Pentateuch

Pierwsi: od Jozuego do Królów Prorocy (nebiim)    Późniejsi: Izajasz, Jeremiasz, Ezechiel

oraz 12 Proroków Mniejszych

1.    Psalmy, Przysłowia, Hiob - Pisma „wielkie”

2.    Pieśń nad Pieśniami, Rut, Lamentacje;

Pisma (kethubim)    Kohelet (Eklezjastes), Estera - „zwoje”

3.    Daniel, Ezdrasz, Nehemiasz, pierwsza i druga księga Kronik

Począwszy od XIII w. katolicy dzielili Stary Testament na księgi historyczne, dydaktyczne i profetyczne. Podział ten jest dogodny i w zasadzie dobrze określa ogólny charakter różnych ksiąg; nie wolno go jednak posuwać zbyt daleko, ponieważ w pewnych wypadkach może się okazać całkiem zwodniczy. Przydatne wszakże będzie sporządzenie wykazu ksiąg biblijnych zgodnie z tym podziałem.

1. Historyczne: Pentateuch (księgi: Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Liczb, Powtórzonego Prawa); księgi Jozuego, Sędziów, Rut; pierwsza i druga Samuela; pierwsza i druga Królewska; pierwsza i druga Kronik, Ezdrasza, Nehemiasza, Tobiasza, Judyty, Estery; pierwsza i druga Machabejska.

Należy zauważyć, że w Wulgacie i Douay¹ :

księgi pierwsza i druga Samuela = pierwsza i druga Królewska,

księgi pierwsza i druga Kronik = pierwsza i druga Paralipomenon,

księgi Hzdrasza, Nehemiasza = pierwsza i druga Ezdrasza, lecz nazwy podane w powyższym wykazie uznaje się teraz niemal powszechnie. Zauważmy dalej, że skoro księgi pierwsza i druga Samuela = pierwsza i druga Królewska w Douay, to pierwsza i druga Królewska w powyższym wykazie = trzecia i czwarta Królewska w Douay.

2.    Dydaktyczne (i poetyckie): księgi: Hioba, Psalmów, Przysłów, Koheleta (Eklezjastesa), Pieśń nad Pieśniami, Mądrości, Syracha (Eklezjastyk).

3.    Profetyczne: Czterech Proroków Większych: Izajasz, Jeremiasz (z dodaniem Lamentacji oraz Barucha), Ezechiel, Daniel. Dwunastu Proroków Mniejszych: Ozeasz, Joel, Amos, Abdiasz, Jonasz, Micheasz, Nahum, Haba-kuk, Sofoniasz, Aggeusz, Zachariasz, Malachiasz.

W katolickich wersjach Biblii wiele z tych nazw występuje w rozmaitej pisowni, a to samo odnosi się do większości innych imion własnych. Przyczyna tego jest prosta. Imiona własne w Douay są oparte na Wulgacie, która z kolei przyjęła greckie formy nazw, jakie występują w wersji Starego Testamentu znanej jako Septuaginta. Wersja króla Jakuba (1611) i wszystkie następne wersje protestanckie przyswoiły sobie hebrajską formą nazw. Zgodność w tej kwestii byłaby bardzo pożądana, i u katolików wzmaga się stale tendencja do przyjęcia form hebrajskich.

Nowy Testament dzieli się też czasami - na wzór Starego - na księgi historyczne, dydaktyczne i profetyczne. Oto one:

1.    historyczne: cztery Ewangelie, Dzieje Apostolskie;

2.    dydaktyczne: listy św. Pawła: do Rzymian, pierwszy i drugi do Koryntian, do Galatów, do Efezjan, do Filipian, do Kolosan, pierwszy i drugi do Tesaloniczan, pierwszy i drugi do Tymoteusza, do Tytusa, do Filemona; list do Hebrajczyków; listy powszechne: Jakuba, pierwszy i drugi Piotra, pierwszy, drugi i trzeci Jana, Judy;

3.    profetyczne: Apokalipsa.

Formowanie się Biblii

Stary Testament

Formowanie się Starego Testamentu było przewlekłym procesem. Historia święta zaczyna się od dokonanego przez Boga powołania Abrahama gdzieś w XIX w. przed Chr., a początki Starego Testamentu, tradycje utworzone wokół patriarchów, sięgają w swym zarodku do Abrahama, człowieka boskich obietnic, i do jego bezpośrednich potomków. Ale to właśnie Mojżesz, urodzony przywódca i prawodawca, przekuł w XIII w. pstrokaty tłum uchodźców w naród, zapoczątkował potężny ruch religijny i dał impuls do powstania

1

Angielski katolicki przekład Pisma Świętego, dokonany w latach 1578-1610 (przyp. tłum.).