P1040024

4.    Podać sposób szacowania niepewności systematycznych w przypadku pomiarów bezpośrednich i pośrednich.

5.    Podać algorytm szacowania niepewności przypadkowych.

Literatura

1.    Pr. zb. pod red. II. Szydłowskiego: Teoria pomiarów. PWN, Warszawa 1981.

2.    Jakubiec W., Malinowski J.: Metrologia wielkości geometrycznych. WNT, Warszawa 1996.

3.    Białas S.: Metrologia techniczna z podstawami tolerowania wielkości geometrycznych dla mechaników. OWPW, Warszawa 1997.

2 POMIARY ZA POMOCĄ PŁYTEK WZORCOWYCH . I INNYCH WZORCÓW

2.1. WPROWADZENIE

Sprzęt pomiarowy, zwany również w literaturze „środkami pomiarowymi”, można podzielić na dwie grupy: narzędzia pomiarowe i sprzęt pomocniczy. Do sprzętu pomocniczego zaliczamy różnego rodzaju podstawki, pryzmy, stoliki, płyty, uchwyty. Ż kolei narzędzia pomiarowe dzielą się nawzorcę, przyrządy pomiarowe i sprawdziany. Do grupy wzorców zaliczamy między innymi wzorce miar długości.

Wzorzec miary długości to narzędzie pomiarowe odtwarzające, praktycznie niezmiennie podczas jego używania, jedną lub kilka znanych wartości danej wielkości. Wzorce miar długości dzielą się na:

—    kreskowe,

—    końcowe,

—    końcowo-kreskowe,

—    inkrementalne,

—    kodowe,

—    falowe.

Wzorce kreskowe są na ogół wzorcami wielowymiarowymi, wyznaczają miarę jako odległość między kreskami podziałki. Wykonywane są ze szkła lub ze stali. Wzorce szklane są wykorzystywane w mikroskopach uniwersalnych, długościomierzach i maszynach pomiarowych. Do najprostszych wzorców kreskowych należą przymiary kreskowe.

Wzorce końcowe należą do jednowymiarowych wzorców miar, wyznaczają miarę jako odległość między dwiema równoległymi powierzchniami lub krawędziami, ewentualnie między dwoma punktami. Do wzorców końcowych zalicza się płytki wzorcowe, wałeczki i kulki pomiarowe, szczelinomierze oraz wzorce nastawcze (do mikrometrów, średnicówek itp.). Także sprawdzian może pełnić rolę wzorca końcowego, jeśli ustali się wartość jego wymiaru.

Wzorce końcowo-kreskowe wyznaczają miarę jako odległość między krawędzią lub powierzchnią a odpowiednią kreską podziałki. Krawędź lub powierzchnia najczęściej wyznaczają wskazanie zerowe. Najprostszym wzorcem końcowo-kreskowym jest przymiar końcowo-kreskowy.

13