p1080040 (5)

<_    — opracowywał program dla prowadzonej przez siebie klasy i planował prace

Ma cały rok;

—crzyfoi o wywal materiały pomocnicze, konieczne do prawidłowej organi-zacji zajęć w dzicr lym ośrodku:

—Zgromadził materiały pomocnicze dla uczniów, takie jak konkrety, modele, materiały i narzędzia pracy, ilustracje, etykiety, teksty zastępujące karty podręcznika, zestawy ćwiczeń i wiele innych.

Kolejnym czynnikiem utrudniającym nauczycielowi pracę, szczególnie w nauczaniu początkowym, hyl ówczesny łykiem selekcji i jego konsekwencje w praktyce szkolnej. Mimo ogromnej troski Pracowni Pedagogicznej przy PI PS O właściwą organizację selekcji, w kraju istniały w tym zakresie duże niedociągnięcia. ^R,«^t odpowiedniej kadry do prowadzenia selekcji, a także nieprecyzyjne badań wpływały na duże zróżnicowanie zespołów^uczniowskich. W klasach, oprócz debilów, były dzieci głębiej upośledzone (imbecyle), a także dzied o prawidłowym rozwoju, lecz zaniedbane pedagogicznie

Mono tych i wielu innych niekorzystnych uwarunkowań pracę nauczycieli po II wojnie światowej cechował entuzjazm « twórczy zapał. Miejscem wymiany doświadczeń, uzupełniania i pogłębiania wiedzy i umiejętności nauczycieli klas początkowych byty pierwsze kursy szkolenia specjalnego, organizowane pr/c/ Sekcję Szkolnictwa Specjalnego PI PS, przy wydatnej pomocy Ministerstwa Oświaty.    _

W sierpniu 1946 r. w Zakopanem odbył się kurs dla nauczycieli szkół specjalnych, a w lipcu 1947 r. w Międzyzdrojach - dla nauczycieli i kierowników szkół specjalnych.

Do programowania metody ośrodków zainteresowań wśród nauczycieli, zwłaszcza niewykwalifikowanych, przyczyniały się tez zbiorowe wyjazdy słuchaczy PI PS na praktyki do placówek położonych w różnych rejonach kraju. Praktyki odbywały się pod kierunkiem metodyków prowadzących zajęcia, tajticń jak np. b, JUzicUziC. K, Kirejczyk. I.. Kostcncki. S. Jarantowski i wielu innych.

Cennych informacji dostarczały nauczycielom roczniki ..Szkoły Specjalnej**. W pierwszych latach po wojnie ukazały się niestety tylko dwa.

Początek roku szkolnego 1950/1951 zamyka etap wzmożonej i efektywnej pracy nad metodą ośrodków zainteresowań po II wojnie światowej.

WJS2I r. wydagg tymczasowy program nauczania w szkole dlajljlfci opóźnionych w rozwoju umysłowym na rok 1951/1952- W programie tym ii prom    o    wstępne w wymiarze trzech godzin tygodniowo w klasach

| i II oraz dwóch godzin tygodniowo w klasach III i IV/ /jlatnicin prowadzeńia tych zajęć „codziennie- W uwagach metodycznych czytamy: „W czasie zajęć wstępnych należy omówić i załat wić sprawy nie /.wiązane z tematyką poszczególnych lekcji, zaspokoić zainteresowania dziecka nic łączące się bliżej z programem zajęć** (za: Muszyńska. Pańczyk 1991. s. 24).

Pozostałe treści programowe w nauczaniu początkowym zostały ujęte w formie oddzielnych przedmiotów (tab. 2).

W uwagach metodycznych na temat metod nauczania (w odniesieniu do języka polskiego) czytamy: „Program pozostawia nauczycielowi znaczną swobodę w zakresie doboru metod w zależności od edu dydaktycznego. Nauczyciel wybiera tę metodę, która w danych warunkach prowadzi najpewniejszą i najprostszą drogą do osiągnięcia przewidzianych programem wyników nauczania" (za: Muszyńska, Pańczyk 1991. s. 2$).

Tab 2. Przedmioty

| Nim przedmiot a	Klasa
	1	II	Ul	IV
	baba godzin
	3	3	2	2
Jęz>k polski	9	9	10	9
Matematyka	4	S	6	6
Rysunek				2
Prtce ręczne				!
Przysposobienie zawodowe		_	- T	8
Śpiew	^1 @	1 1	1	1
Wychowanie fizyczne	2	2	2	2
Razem	19	26	21	30

W programie zostały zawarte dokładne informacje na temat rodzajów zajęć wstępnych i sposobów ich prowadzenia. Także w programie języka polskiego, szczególnie dla klasy I. znalazły miejsce treści i zalecenia dotyczące stosowania syntetyczno-analhycznej metody nauki czytania i pisania. Pozwoliło to wielu nauczycielom klas początkowych, przekonanym o wartości metody ośrodków zainteresowań, stosować ją - mimo zakazu - w codziennej praktyce. Potwierdzają to wypowiedzi wielu osób prowadzących lub hospitujących zajęcia w tym okresie, a przede wszystkim słowa nieugiętego zwolennika tej metody --K. Kirejczyka. On sam jako wykładowca metodyki i organizacji szkolnictwa specjalnego w PI PS, przemianowanym w 1950 r. na Państwowe Studium Pedagogiki Specjalnej, me tylko zapoznawał słuchaczy z tą metodą, jej założeniami i organizacją zajęć, ale umożliwiał sprawdzenie jej w praktyce w czasie wielokrotnych wyjazdów w różne rejony kraju. W styczniu 1955 r. Ministerstwo Oświaty wydało pismo, w którym przypominało, że nauczycieli obowiązują ustalenia zawarte w programach nauczania Wyjaśniło jednocześnie, że w szkołach specjalnych nic stosuje się metody ośrodków zainteresowań.

.Lala 1951 1956 były wyjątkowo trudnym okresem dla szkolnictwa spccjal-nęgg, jeśli chodzi o nauczanie pocatkonr. Wśród rygorystycznych przepisów zniknął problem dziecka specjalnej troski, które po wiciu niepowodzeniach

81