Rozwój reaktorów chłodzonych wodą lekką zapoczątkowano w USA. W roku 195? zbudowano tam pierwszą siłownię z reaktorem wodno-ciś-nietiiowym (PWR preasurt water reacior) w Shippingport. W roku 1960 i.m.K homiono pierwszą siłownię jednokonturową z reaktorem BWR (boiliny wwrer nwtrork Dresden 1.
Rozwiązanie BWR jest tańsze, gdyż unika się dodatkowego generatora parv Około 4(1% siłowni z reaktorami lekkowodnymi posiada reaktory na wodę wrzącą BWR, 60% przypada na reaktory wodnociśnieniowe PWR.
7.1. Dobór parametrów pary świeżej w siłowniach z reaktorami lekkowodnymi
Jak wiadomo, sprawność obiegu termodynamicznego rośnie ze wzrostem górne) temperatury obiegu. W przypadku siłowni nuklearnych z reaktorami chłodzonymi wodą lekką PWR, BWR - temperatura wytwarzanej pary wynika z możliwości reaktora, wiążąc się bezpośrednio z dopuszczalną temperaturą czynnika chłodzącego reaktor.
W reaktorze BWR (na wodę wrzącą) wybór ciśnienia uwzględnia przede wszystkim wartość współczynnika wymiany ciepła między ściankami elementów paliwowych a wodą wrzącą. Współczynnik ten jest najwyższy przy ciśnieniu około 70 bar, co odpowiada temperaturze nasycenia tr« 285°C. Zastosowanie tych parametrów pozwala na minimalizację gabarytów i kosztów reaktora.
W reaktorach PWR (wodnociśnieniowych) parametry wody chłodzącej reaktor muszą z pewnym zapasem leżeć poniżej punktu krytycznego 22,13 M Pa, 374,15°C. Zazwyczaj przyjmuje się temperaturę ogrzanej w reaktorze wody
r„ a |i < 350°C,
najczęściej
frl = (290 —320)°C,
której odpowiada ciśnienie nasycenia pr< 165 bar.
Temperatura pary wytwarzanej w kotle wodnym musi być niższa od górnej temperatury wody chłodzącej reaktor. Zazwyczaj
dl, = fr«-t|=(35-55)°C,
stąd temperatura pary świeżej leży w obszarze
t, ^ (260 — 300)°C
Cienienie pary świeżej nie może przekraczać ciśnienia nasycenia odpowiadającego temperaturze t,.
Przeważnie stosuje się
p, = 60 - 70 bar - w siłowniach z reaktorami BWR, p(*40-70 bar - w siłowniach z reaktorami PWR,
Dobór parametrów pary świeżej dla turbiny współpracującej z reaktorem na wodę wrzącą BWR jest dokonywany w momencie decyzji dotyczącej ciśnienia wody chłodzącej reaktor. Skoro w reaktorze produkuje się parę nasyconą, to jej temperatura t, - f„(p,).
W przypadku reaktorów wodnociśnieniowych PWR istnieje pewien margines swobody. Warunki brzegowe dla doboru parametrów pary są określone temperaturą wody chłodzącej na wejściu i wyjściu z reaktora.
Podgrzew wody w reaktorze wynosi przeciętnie
Alt — frj fr2 — (25—40)°C.
Minimalna różnica temperatur zdefiniowana jako różnica pomiędzy temperaturą wody grzejnej na wypływie z wytwornicy a temperaturą nasycenia produkowanej pary wynosi
^ = ^~'n(P,)MI0-l5)°C. Sytuację tę zilustrowano na rysunku 11.33.
0/0,
Rys. 11.33. Wykres temperatur w wytwornicy pary; i, - temperatura wody grzejnej, r„ - temperatura czynnika pobr r -jacego ciepło
0
Najwyższą sprawość obiegu rzeczywistego otrzymuje się w tym przypadku przyjmując możliwie najwyższe ciśnienie pary, co prowadzi do obiegu na parę nasycona (rys. 11.34). Wykres podany na tym rysunku dotyczy obiegu rzeczywistego prostego - bez przegrzewu wtórnego i bez regeneracji. Przykładowo, przyjmując górna tempera Utrę obiegu f, - 275°C otrzymujemy