P1520550

* pA«.\*ądfcA K\^'vvv\vn vv«\v*tYt v'vrts TUM (tyreolibaryna pofeuda&jąea w prsy. 5Mfcwv^ wv\|*^ww hvń'9MM\\i TSVl    t.vv*>otł\>pUvy V IVt uwito podwsgórsfc wy-

hv»*two*\ *sww,-iu^ta(.Ywc httim^ącą wydatolwnio • prsyamdki hormonu vn*vvci^W W «\v**\ h^nw^Hsw    prolaktyny s prayamlki,

vi    .itoat w>4nńe* 4V9\u\y t w nr nitttkowHty, to skupisko

ogtcnwwę) hc^by wowvswvo\v, t\y\m^v£j\ovvt\ n«tko\v«t^ atrwkt vuy, cit\j;n!\cĄ się od pł'4v*.ihuwv^v> <a9 do nuę^4.Yuw^owis ’t\vpv>y ono czynnościowy ukhv( vegul W«tc y_v wąawaąy ukimlnu wiutkowutym Nrv\n»t\,v tęgo układu są pvbwd»<*we przez każde wzbudzenie m^ptuany, »tuvwno zewnętrznych, jak i. wewuęfcrzirych. ykhd twa ap^iaia bardzo ważną ndy regulacyjną, inte-grąjąęą ęaynn^i aarwyww. Oanaęaa to, że receptory pobudzono, w naizą-dach wewnętrzrwch, w naraądaph awysiów (warnku, słuchu, węchu, smaku)

oraz w zakończeniach nerwowych rozmieszczonych w skórze, w ścięgnach itp., wysyłąją informacje dwiema drogami: swoistymi - do ośrodków swoistych, np. słuchu, węchu, znąjdąjących się w korze mózgowej, oraz nieswoistymi — do układu siatkowatego (rys. 1.10). Pierwsza droga — swoista — prowadzi pobudzenie do wyspecjalizowanego podkorowego ośrodka w mózgowiu, specyficznego dla tych receptorów. Tu następuje odkodowanie informacji i w korze mózgowej tworzy się obraz lub odczucie otaczającego środowiska. Druga droga przekazywania pobudzenia — nieswoista — polega na wytworzeniu za pośrednictwem układu siatkowatego gotowości czynnościowej. Tę gotowość czynnościową całego ośrodkowego układu nerwowego tworzą pobudzenia, które można nazwać „szumami informacyjnymi”. Nie mają one bezpośredniego znaczenia w odtwarzaniu obrazu otaczającego środowiska, ale decydują o stopniu reaktywności układu nerwowego i jego gotowości do wykonania zadań. Z kilku miliardów bitów informacji, które mogą dotrzeć do ośrodkowego układu nerwowego w czasie każdej sekundy, do świadomości dociera tylko 100 bitów. One tworzą obraz otaczającego środowiska. Około 10 bitów zapamiętywane jest nietrwale, a trwale około 1 bitu informacji.

Zrozumienie tych procesów ma duże znaczenie praktyczne w chowie zwierząt. Nadmierne wyciszanie środowiska, wygaszanie światła w oborze lub chlewni, stosowanie farmakologicznych środków uspakajających, o granicz ani e ruchu, czyli każde zmniejszanie dopływu bodźców do układu siatkowatego redukuje „gotowość czynnościową” całego ośrodkowego układu nerwowego, a więc hamuje czynność wielu ważnych ośrodków nerwowych, np. ośrodka łaknienia (apetytu), ośrodka krążenia, oddychania, funkęji trawiennych itp. Przesadne ograniczanie dopływu bodźców stymulujących, np. wyciszenie docierających pobudzeń — zamiast oczekiwanego wzrostu procesów anabolicznych i w efekcie zwiększonych przyrostów masy ciała, produkcji mleka, wzrostu wełny — powoduje brak apetytu, ograniczenie aktywności ruchowej, zmniejszenie pobierania pokarmu i gorsze jego wykorzystanie. Odwrotnie, nadmierna stymulacja pozornie obojętnymi „szumami informacyjnymi” powoduje zwiększoną pobudliwość nerwową, zwiększoną reaktywność, wzrost ruchliwości czy intensywności prie-mian energetycznych itp. Przekroczenie dopuszczalnej granicy może spowodować, że nadmierny hałas i niepokojenie zwierząt przyjmuje działanie czynnika stresotwórczego i uruchamia mechanizmy obronne, czyli reakcję im <tw ą

26