P1590234

popęd płciowy przeważnie utrzymuje H przez eały czas zapalenia ^jynie 8 knurów zwykle obserwuje H niechęć do krycia).

Zmiany w nasieniu zależę od objęcia zapaleniem jednego lub obu Aet- H P^r2yP^adku obustronnego zapalenia, zwykle po dwóch dniach, astępuj^e obniżenie liczby plemników w ejakulacie o małej ruchliwości, etan HH ^mo*^e III utrzymywać długo przez okres chronicznego stanu spalania- Nasienie staje się wodniste i przeźroczyste, W obrazie morfo-fJdcznym wzrasta liczba plemników zmienionych tak znacznie, że może Lfć trudno znaleźć plemniki o normalnym wyglądzie. Objętość ejaku-latów ni^{e u}^^e8^a zmianie. Spotyka się często w nasieniu krew, ropę, czasem tzw. komórki olbrzymie, Jeżeli zapaleniem dotknięte są oba jądra, to prawie z reguły samiec zostaje trwale niepłodny. Przy jednostronnym zapaleniu przychodzi do zastępczego wyrównania i samiec może Ul użyty do rozpłodu, pod warunkiem że nie jest nosicielem drobnoustrojów chorobotwórczych w nasieniu. Leczenie jest przeważnie trudne j stosunkowo rzadko prowadzi do wyleczenia. W przypadkach jednostronnego zapalenia jądra operacyjne usunięcie zapobiega przeniesieniu procesu zapalnego na drugie jądro (Laing, 1955).

- Zapalenie najądrzy (epididymitis) występuje z reguły jako zespół zmian przy zapaleniu jąder.

Jako samodzielną jednostkę opisano zapalenie najądrzy u buhajów, występujące we wschodniej Afryce, w wyniku zakażenia wirusem, powodującym u krów zapalenie pochwy.

Torbiele najądrza (spermatocele) tworzą się z bliżej nie poznanych przyczyn najczęściej u tryków i kozłów (capów), uniemożliwiając przesuwanie plemników. Przed wystąpieniem wyczuwalnych zmian ulegają pogorszeniu właściwości nasienia. W dalej posuniętych stanach wyczuwa się na najądrzu różnej wielkości guzki, a okolica najądrza staje się stwardniała i wydłużona. — Jądra wyglądają normalnie, jednostronna niedrożność przewodu najądrza może nie ograniczać płodności samca.

Zapalenie dodatkowych gruczołów płciowych najczęściej dotyczą gruczołów pęcherzykowych (uesiculitis), których wysięk zapalny mieszając się z osoczem zmienia m. in. odczyn nasienia na bardziej zasadowy (powyżej pH 7). Zapalenie pęcherzyków nasiennych rozpoznawane bywa stosunkowo częścifej u buhajów w wyniku zakażenia brucelami lub drobnoustrojami ropnymi. Wobec nieznacznych zmian w ruchliwości plemników, buhaje takie mogą być często przenosicielami zakażenia na krowy nawet przy sztucznym unasienianiu.

OCENA NASIENIA

Badanie nasienia jest podstawą do oceny przydatności samca do rozrodu. Celem jest ustalenie, czy właściwości nasienia pozwalają rokować, że samiec jest normalnie płodny (badanie w kierunku właściwości biologicznych) oraz czy samiec nie jest nosicielem zarazków, które mogą być przenoszone na samice przez niego pokrywane lub jego nasieniem unasieniane (badanie właściwości higienicznych).

Pod względem metodycznym badanie można podzielić na badania „podstawowe” i „dodatkowe”. Badaniami podstawowymi nazywamy te, które winny być dokonane przy każdej okazji pobrania nasienia od

6*