PB040756

310 Higiena I dobrostan zwierząt gospodarskich

40 °C lub 8 godzin pil 8,5 i 45 °C. zaś dla bydlęcej 48 godzin, pH o osiągnięciu przynajmniej 45 V lub 2 godziny przy pil 9,0 przy so^ to redukcji S. Typhimrium o 5 log w temperaturze od 6 do 14 °ę w _v. ^ kach beztlenowych potrzeba około 30 tygodni, natomiast w i|_cn< ^

8 tygodni. Z kolei przy temperaturze 18-21 °C w środowisku bczilcno"^ S. Typhiniuriuni eliminowane były po 10. zaś w tlenowych po 3 tygod_nj Dla zniszczenia jaj pasożytów w napowietrzonej gnojowicy konieczna ho temperatura 52—53 V (Schaffert i Strauch, 1976). W zakresie niższychil* peratur 42-43 °C jaja traciły aktywność po 5 dniach, przy temperaturze wyżej 45 °C były inaktywowanc po 2-3 dniach. Istotny wpływ tenipcratu na inaktywację jaj Ascaris sumn potwierdzają badania Paluszaka (|9gg W napowietrzanej gnojowicy w temperaturze 51,4-51,5 °C inaktywacja jj. następowała po 90 minutach, natomiast w zakresie temperatury 54,5-56.8 *ę po 50 minutach. Dane dotyczące wpływu napowietrzania gnojowicy na i_n. aktywację niektórych wirusów zawiera tabela 8.12.

Tabela 8.12. Wpływ napowietrzenia gnojowicy na czas maklywacji wirusów (Bohm i wsp.. 1980; Nagcl i wsp.. 1976)

Rodzina	Gatunek lub rodzaj	Zarazek	Wrażliwy organizm	Temperatura inaktywacji	pH	cżłTl
		Wirusy bez otoczki
Picornaviridae	Enlerowirusy	Enlcrowirus bydła LCR-4 Choroby cieszyńskiej	bydło bydło Świnic świnie	51.5 °C 48.0    °C 45.0    °C	65 9.0	48 48 48
	Aphthovirus	Pryszczycy	przeżuwa cze Świnic	50.0 ^#C	8.0	48 78 1
Reoviridae	Rrtnirus	Typ 1	ssaki ptaki	48,0 °C	9.0
1 Adenoviridae	Mastadcnoviru (Adenowirusy ssaków)	Hepalilis conhi giosa canis _	pies	48,0 X	9.0	87

Herpesviridae

Wirusy /, otoczką

Herpcsvirus ( Wirus choroby Aujcszky

50

cielęta

40,0 °C
50.0 °C	7.0

Poxviridae

Orthopon irus I Vaccinia virus 1 Wirus krowianki

» 3,3. Fermentacja metanowa

Fermentacja metanowa jest złożonym procesem biochemicznym, szc-. ₀ rozpowszechnionym w przyrodzie, zachodzącym w warunkach beztic-jjaych. Wielkocząsteczkowe związki organiczne przy udziale bakterii toz-^jdane są do związków prostych, chemicznie ustabilizowanych (Uzar,

1993; Jędrczak i Haziak. 2005). Ogólny przebieg procesu można opisać gnaniem:

odpady organiczne ♦ mikroorganizmy ♦ H₂0 =» CH, ♦ C0₂ ♦ (H₂S ♦ NH_S)

♦ przefermentowany materiał « energia

Odpady gospodarcze, w tym gnojowica, ze względu na dużą zawarli substancji organicznych nadają się jako substraty do fermentacji metanowej-

Poddając gnojowicę fermentacji beztlenowej osiągnąć można następujące cele:

•    usunięcie nieprzyjemnego zapachu gnojowicy

•    zmniejszenie zawartości drobnoustrojów patogennych

•    zmniejszenie objętości biomasy użytej do fermentacji

•    łatwe obejście się ze subslratami powstałymi w wyniku procesu

•    zachowanie własności nawozowych przefermentowanej gnojowicy

•    ułatwienie przyswajalności dla roślin

•    wytworzenie biogazu.

Boxbcrger i wsp. (1988) uważają, że mając na uwadze ubytki azotu w czasie napowietrzania gnojowicy, fermentacja metanowa jest korzystna w aspekcie ochrony środowiska.

Dalsze zalety w stosunku do napowietrzania gnojowicy to:

•    mniejsze zapotrzebowanie na energię, ponieważ nie zachodzi konieczność rozprowadzania tlenu

•    pozostawanie malej ilości biomasy bakteryjnej, ponieważ około 90% organicznych substancji podlega przemianie w CR» i CCh

•    powstanie biogazu, który może zostać zużyty do celów grzewczych

•    ochrona środowiska przed uciążliwością odorów, procesy zachodzą w zamkniętych reaktorach.

O prawidłowym przebiegu fermentacji metanowej gnojowicy, poza odpowiednią populacją mikroorganizmów, decyduje szereg parametrów środowiskowych, które wpływają na ich aktywność oraz szybkość przemian. Do podstawowych należą: