MZITUł 21
Sortowanie rozdrobnionych materiałów ziarnistych polega na rozdzieleniu układu wieloskładnikowego na frakcje, różniące się cechami fizycznymi, takimi jak rozmiar ziarn. gęstość, właściwości magnetyczne i elektryczne, zwilżalność itp. Frakcje uzyskiwane w wyniku sortowania różnią się składem chemicznym, stąd ze względu na bilans cenniejszego składnika mieszaniny wyjściowej mówi się o wzbogacaniu. Układ jednorodny chemicznie można rozdzielić tylko wg wielkości ziarn. Procet taki nazywa się klasyfikacją.
Przesiewanie jest najprostszą metodą rozdzielania substancji ziarnistej na frakcje. Realizuje się je na sicie (zestawie sit) o określonych normami rozmiarach oczek. Największe ziarno, przechodzące jeszcze przez otwory danego sita, nazywa się ziarnem granicznym. Sita zwykle są wykonane z siatek drucianych, tkaninowych lub blach perforowanych.
W wyniku rozdzielenia na jednym sicie otrzymuje się dwie frakcje — przesiew, tj. produkt przechodzący przez dane sito, oraz odsiew (rozdz. 6).
W zależności od rozmiaru ziarna granicznego rozróżnia się przesiewanie zgrubne dd gr > 20 mm średnie I > ddgr > 20 mm
drobne 0,03 > ddgt > I mm
Zc względu na skłonność drobnych cząstek do zatykania oczek sita przesiewanie zalecane jest dla ziarn o średnicy większej od 0,5 mm.
Warunkiem koniecznym do realizacji przesiewania jest ruch ziarn względem sita. Dla sit płaskich ruch taki zapewnia się przez wibrację, natomiast dla cylindrycznych przez ich obrót.
w procesie ciągłym sita są ustawione pod pewnym kątem, to ii •yinc przesuwanie się materiału znajdującego się na sicie od króćca wtoto-, , wylotowego. Sekwencja układu kaskady sit mote być różna (I). Sposób "c'' , jony na ryt. 21.la stosuje się w przypadku, gdy w surowcu dominuje ziarno PT' V,.v- wówczas już na pierwszym sicie oddziela się znaczną ilość ziarn. W przypad-
jrom— ku- ***
jV dominuje ziarno grube, układ sit jest odwrotny (rys. 21.łb)
rjd>drt
Kys. 21.1. Układ kaskady sit
> dw\
i
<*i<dgr3
Najbardziej rozpowszechnione są przesiewacze wibracyjne, w których sita wprowadzane są w ruch drgający liniowy, eliptyczny lub kołowy w płaszczyźnie
wprawiany jest w ruch postę po w o-skokowy.
Z bilansu siły ciężkości, bezwładności i tarcia wyprowadzić można zależność na optymalną częstość drgań sita [1 — 3].
Na rysunku 21.2 przedstawiono tzw. przesiewacz powictrzno-strumieniowy, stosowany przede wszystkm do analiz sitowych. Pod nieruchomą okrągłą powierzchnią sita obraca się ramię z dyszą w postaci szczeliny. Pod sitem znajduje się również
ł
Rys. 2I.2. Przesiewacz powietrzno--strumieniowy
Rys. 2I.3. Przesiewacz łukowy
Do dmuchowy uąctj