106
W roztworze wodnym jony wodorowe ulegają hydratacji, prowadzącej do powstania jonu oksoniowego INO według równania:
H+ + H20<h> H30\
Symbol IF jest więc w przypadku kwasów uproszczeniem.
Przy kłady dysocjacji zasad arrheniusowskich:
NaOH Na' + OIF (1 jon sodowy i I jon wodorotlenowy),
KOH <-> K + OIT (1 jon potasowy i 1 jon wodorotlenowy).
Przykłady dysocjacji soli:
NaCI <-» Na* + Cl (I jon sodowy i 1 jon chlorkowy),
Al2(S04)3 2 Al3* + 3 SO4' (2 jony glinowe i 3 jony siarczanowe).
Dzięki obecności jonów wodne roztwory elektrolitów przewodzą prąd elektryczny.
Elektrolity zawierające więcej niż jeden kation bądź anion ulegają dysocjacji wielostopniowej. W największym stopniu przebiega odszczepienie pierwszego jonu, a w najmniejszym jonu ostatniego. Przykładowo, kwas pirofosforowy IF1P2O7 dysocjuje czterostopniowo, gdyż z cząsteczki odszczepiają się kolejno jony wodorowe H‘, przechodzące z wodą w jony H30~:
h4p2o7 + h2o <-> h3o+ + h3p2o 7 |
0 1! |
H3P2O 7 + H20 <-» H3O* + H2P20 7 |
Ki = 3,2 • 10'2, |
h2p2o72- + h2o n3o' + hp2o3- |
a3 = 1,7 • io-6, |
HP20 7" + H20 <-» HjO+ + P20 7” |
A", =6,0 ■ 10 9 |
Kwas ortofosforowy I I3PO4, znacznie słabszy od kwfasu pirofosforowego, dyso cjuje trójstopniowo: *
h3po4 |
+ INO <-> H3O' |
+ h2po4 |
K\ = 7,52 • |
10 \ |
lNPOj |
+ H20 <--> 113O' |
+ IIPO2 |
K2 6,23 • |
10 ", |
IIPO2 |
4 11.0 < > 11,0 |
’ 1 PO 4 |
A, - 4,80 |
10 11 |
Ważnymi wskaźnikami mocy elektrolitów są stopień dysocjacji </ i u socjacji K.
Stopień dysocjacji a jest to stosunek ilości (np. stężenia) cząsteczek /d> wanych (d) do całkowitej ilości (stężenia) cząsteczek elektrolitu w ro/lwoi <
a także
gdzie: K - stała dysocjacji.
Stopień ten zależy istotnie od rodzaju elektrolitu i jego stężenia, od ń ratury, rodzaju rozpuszczalnika, obecności innych elektrolitów. Rośnie ze stem rozcieńczenia roztworu i maleje ze wzrostem stężenia elektrolitu Do najmocniejszych kwasów należą np. kwas pirofosforowy 11|l' < > , nadchlorowy HC10t, kwas solny MCI, kwas azotowy (V) I IN( V
Do kwasów średniej mocy należą m.in. kwas siarkowy (VI) II S<>,. fosforowy (V) H3PO4.
Do kwasów słabych zalicza się przykładowo kwas azotowy (III) I kwas siarkowy (IV) H2S03, kwas węglowy I 12C03.
Mocnymi zasadami są np. wodorotlenek sodu NaOH, wodorotlenek | KOH, wodorotlenek talu (I) TIOH, a słabymi - wodorotlenek wttp Ca(OH)2, wodorotlenek amonu NH4OH. Wszystkie sole występujące w n rze są mocnymi elektrolitami, gdyż prawie całkowicie dysocjują na jony Stola dysocjacji K jest to stosunek iloczynu stężeń jonów do stężenia niezdysocjowanej elektrolitu. W ogólnym przypadku dla procesu dysocjaci
stała dysocjacji wyniesie:
_[K**]ł,[A* ]*
K
A
k
a
kation,
anion,
ładunek killtonu i współczynnik slechiometiyezny pr/y ładunek anionu 1 współczynnik slechiomeiryc/ny przy slę/eme mułowi uznaczane we wzorach jako<
/wykh w piaklycc siała A |est wykorzystywana dla pizypadków dc lów slaliyc h 1 mina h I pomijana w pi /ypadloi dekliolilów nim nyt h