P3040868

1.9. Śruby zwykłe / pasowane

Zgodnie z PN-85/M-82101 śruby, wkręty i nakrętki stalowe ogólnego przeznaczenia podzielono na klasy nie tylko w zależności od jakości wykonania (I, II, III), ale też od właściwości mechanicznych. W zależności od wymaganej wytrzymałości na rozciąganie i od wymaganej granicy plastyczności gotowych śrub, nakrętek i wkrętów ustalono 12 klas. Klasy te oznacza się symbolem składającym się z dwu liczb przedzielonych kropką. Pierwsza liczba stanowi 0,1 minimalnej, wymaganej wytrzymałości na rozciąganie, a druga 0,1 procentowego stosunku granicy plastyczności do granicy wytrzymałości RfJR_m.

Symbol, np. 5.8, oznacza śrubę o wytrzymałości na rozciąganie 600 MPa i stosunku R^Rm równym 0,8. Symbole podano w tablicy 3.3.

Średnice śrub, w zależności od grubości elementów łączonych, można przyjmować orientacyjnie również według wzoru 1.1.

W celu jednolitego oznaczania śrub wskazane jest stosowanie na rysunkach uproszczeń, których przykłady pokazano w tablicy 1.7, oraz innych umownych symboli, np. jak na rys. 1.18.

Tablica 1.7

Rodzaj połączenia			Stopień uproszczenia
			II
			' ~~~— i w przekroju	w widoku
	rtn y/Arw///		gg
	asi		* pi ąp	ll
	|		H 1

a) l stopień uproszczenia II stopień uproszczenia

fMg

+ + + +- +

w' ~ •njW»W»a*n»paymofttMu Rys.1.18. Uproszczone oznaczanio 6rub na rysunkach

Poótttwy projektowanie konttnjkcfi metetowych

1.10. Śrub

|y sprężające

Śruby sprężające (rys. 1.19) wykony się ze stał) stopową) w klsaarti 8.8. 10.9 i 12.9, według PN-82/B-820S403.

Rozdział 1

Złącze ze śrubami sprężającymi pracuje przede wszystkim dzięki terem występującemu pomiędzy łączonymi elementami, a powstałemu wsku-tek wzajemnego docisku do siebie tych elementów przez sprężenie śrw* bami. Śruby sprężające są tylko rozciągane siłą napięcia wywołaną przy ich montażu. Stosuje się je, gdy grubość elementów łączonych U, S 9d. gdzie d - średnica łącznika.

Łączniki te mąją następujące podstawowe zalety:

□    obserwuje się tylko niewielkie koncentracje naprężeń na krawędziach otworów elementów,

□    w konstrukcjach obciążonych dynamicznie nie ma konieczności kontroli i wymiany śrub w przeciwieństwie do czynności przewidzianych dla połączeń nitowanych,

O łatwość zakładania śrub, nie jest wymagana dokładność otworów.

i i 1		: |	ii s	M
-f-			1“
—1—			T	'
‘ ł ^1,1. df-	a a	~	ł

Ryt. 1.19. Śruby sprężające

Ze względu na przenoszenie znacznych sił rozciągających śruby sprężające są wykonane ze stali o wysokich własnościach wytrzymałościowych, a więc np. ze stali stopowych (p. 1.6.3).

Łby i nakrętki śrub sprężających mąją wymiary zwiększone w stosunku do nakrętek śrub zwykłych lub pasowanych. Śruby sprężające mają duże podkładki celem prawidłowego przekazywania nacisku na elementy łączone. Średnice otworów na śruby mogą być o 2 mm większe od średnic rdzeniów śrub (rys. 1.19).

Wymagane napięcia śrub uzyskuje się przez dokręcenie nakrętek odpowiednim momentem akręcąjącym za pomocą klucza dynamometrycznego ręcznego lub pneumatycznego.

Informacje poszerzone o śrubach sprężających podane są w pracy (83J,

39