PrepOrg cz I5

Rozdział IV

OZNACZANIE PODSTAWOWYCH WŁASNOŚCI FIZYCZNYCH CHARAKTERYZUJĄCYCH SUBSTANCJE ORGANICZNE

W calu wstępnego scharakteryzowania otrzymanych substancji organicznych wyznacza sie niektóre łatwe do pomiaru oraz oharakteryBtyczne dla danej substancji wielkości fizyczne 1 porównuje uzyskane wyniki ze wzorcem lub z danymi zawartymi w literaturze. Pozwala to na    stwierdzenie, czy

istotnie otrzymano substancję, którą zamierzano zsyntezowaó oraz na przybliżoną ocenę stopnia jej ozystości.

Wielkością najczęściej używaną dla scharakteryzowania ciał stałych jest temperatura równowagi pomiędzy fazą stałą a fazą ciekłą danej substancji nazywana temperatura topnienia (lub krzepnięcia) (t.t.).

Dla substancji ciekłych wyznacza się najczęściejt

-    temperaturę równowagi pomiędzy fazą parową a fazą ciekłą danej substancji pod ciśnieniem atmosferycznym nazywaną temperatura wrzenia (t.w.),

-    masę zawartą w objętości 1 om-* w określonej temperaturze (zazwyczaj 20°C), czyli gęstość (d²⁰),

-    stosunek szybkości rozchodzenia się światła w danej substancji do szybkości rozchodzenia się w próżni, tj. współczynnik załamania światła dla długości fali 5890 A (linia D promieniowania słonecznego) wyznaczany zazwyczaj w temperaturze 20° (n|®).

W wyniku rozpowszechnienia w ostatnich dwudziestu latach spektroskopowych i chromatograficznych metod badania substancji organicznych dla scharakteryzowania i porównania Bubstancji podaje się również wielkości określające cechy charakterystyczne ich widm absorpcyjnych, jak też wielkości określające zachowanie się tych substancji w procesach chromatograficznych.

IV.1. Proste przypadki równowagi miedzy faza ciekła i stała

Jeżeli ogrzewa się próbkę czystej substancji stałej i obserwuje zmiany temperatury tej substancji w ozasie, to stwierdza się ciągły wzrost temperatury aż do momentu, gdy pojawią się pierwsze krople fazy ciekłej. Dalszy dopływ ciepła (rys. IV.1 krzywa a-a") nie powoduje wzrostu temperatu-