P3041070

Podstawy projektowania konstrukcji metalowych

□    kleje konstrukcyjne, nadające się do złączy nośnych,

□    kleje zwyczajne - do złączy nie przenoszących większych sił,

□    kleje specjalne, np. odporne na wysokie temperatury lub na pewne wpływy chemiczne.

Kleje konstrukcyjne, które nas interesują, można podzielić na kleje o gorącej i o zimnej polimeryzacji. Gatunków klejów konstrukcyjnych jest wiele i trudno byłoby je wymienić, tym bardziej, że postęp w tym względzie następuje stosunkowo szybko. Na przykładzie kilku gatunków klejów można będzie zorientować się w ogólnej ich charakterystyce.

Klej produkcji angielskiej „Pediuc” na bazie żywicy fenolo-formaldechy-dowej i goliwinyloformalu stosowany jest od 1941r. Przy temperaturze 146-180 G i przy nacisku 0,6 —1,5 MPa czas twardnienia wynosi kilka minut. Wytrzymałość skleiny ścinanej wynosi 26,5MPa.

Szwajcarski klej „Araldit” na bazie żywic epoksydowych twardnieje bez stosowania specjalnego docisku elementów łączonych przy temperaturze 180-200°C w ciągu 60-120 minut. Osiąga on wytrzymałość 34,3 MPa. Czecho-Słowacja produkuje kleje „Epoksy 1001” i „1200”. Oba kleje wykonywane są na bazie żywic epoksydowych. Pierwszy z nich twardnieje przy temperaturze co najmniej 120°C i przy ciśnieniu 0,02 MPa. Daje on połączenia o znacznej wytrzymałości 30 - 40 MPa. Drugi klej twardnieje bez specjalnego dociku, w temperaturze pokojowej, daje jednak tylko wytrzymałość rzędu 20 MPa.

W kraju produkuje się wiele gatunków klejów. W chwili obecnej najbardziej odpowiednie do konstrukcji stalowych są kleje epoksydowe JEpidian 4” i „Epidian 5”. Charakteryzują się one dużą wytrzymałością oraz małym stosunkowo spadkiem wytrzymałości przy temperaturze -25°C. Są to kleje o zimnej polimeryzacji. Wytrzymałość ich na ścinanie wynosi 30-40 MPa. Strata wytrzymałości w wyniku starzenia się wynosi 20-30 %.

Klejem termoutwardzalnym jest JEpidian 100” produkowany w postaci proszku, granulek lub folii.

1.14. Kołki, gwoździe i łączniki lekkiej obudowy

Ostatnio szerokie zastosowanie znalazły kołki i gwoździe o specjalnym kształcie, pozwalające na stosunkowo proste wykonywanie połączeń elementów metalowych między sobą, jak i z betonem lub podobnym materiałem.

Istnieje kilka rodząjów takich kołków czy gwoździ, zależnie od przena-czenia i żądanej wytrzymałości. Do łączenia elementów ścian osłonowych i pokrycia dachowego z konstrukcją szkieletową budynków i hal stosuje się z reguły łączniki typu sworzniowego, a mianowicie:

□    śruby zwykłe z łbem i nakrętką sześciokątną o średnicach trzpienia 6-8 mm,

O śruby bez łbów, nagwintowane na obu końcach, wymagające zakładania odpowiednich podkładek pod dwie nakrętki,

O wkręty do drewna, gdy obudowa mocowana jest do konstrukcji za pośrednictwem elementów drewnianych,

□    wkręty samogwintąjące zaopatrzone w specjalną uszczelniąjącą podkładkę neoprenową z łbem do klucza lub śrubokręta,

□    blachowkręty wkręcane do nienagwintowanych otworów w blasze o odpowiednio mniejszej średnicy od średnicy rdzenia,

□    bolce wstrzeliwane,

67