prigogine1

Nowa racjonalność?

symulacjom komputerowym wiele naszych przewidywań zostało już potwierdzonych.

Mimo że książka ta jest rezultatem dziesięcioleci pracy, wiele pytań nadal pozostaje bez odpowiedzi. Ale, jako że nikt z nas nie będzie żył wiecznie, zdecydowałem się plon mojej pracy przedstawić w jego dzisiejszym kształcie. Zapraszam czytelników nie na wyprawę do muzeum archeologicznego — pragnę pokazać naukę, która właśnie powstaje.

Rozdział pierwszy

DYLEMAT EPIKURA i

Czy Wszechświatem rządzą prawa deterministyczne? Jaka jest rola czasu? Pytania, którymi zajmuję się w tej książce, zostały sformułowane przez presokratyków już u zarania europejskiej filozofii, i towarzyszą nam od ponad dwudziestu pięciu wieków. Rozwój fizyki i matematyki chaosu i niestabilności otwiera nowy rozdział ich długiej historii: możemy oto spojrzeć na te zagadnienia z nowego punktu widzenia, unikając przy tym dawnych sprzeczności.

Jako pierwszy ów dylemat, zasadniczy również dla całej nowożytnej fizyki, sformułował Epikur. Idąc w ślady Demokryta, Epikur przyjął, że świat składa się z atomów porusząjących się w próżni i był przekonany, że wszystkie te atomy opadają z jednakową prędkością, przemieszczając się po równoległych torach. Jak w takiej sytuacji może dojść do zderzenia? Jak możliwe jest pojawienie się czegoś nowe-

21