rozdział (71)

378 Podstawy marketingu

Praktycznie wielkość próby zależy od przedmiotu badania, złożonej dokładności wyników, liczby kryteriów podziału próby badawczej i całej zbiorowości, czasu i budżetu przeznaczonego na badanie. W tablicy 10.5. przykładowo zestawiono stosowane wielkości próby badawczej dla wybranych rodzajów badań marketingowych.

	Rodzaje badań * '• *?.[ ■ • >. . . - S	Liczba osób
		Wielkość typowa	Wielkość minimalna
	Badania ogólne	1000-1500	500
	Badania strategiczne	400-500	200
	Test rynkowy	300-500	200
	Test produktu (grupy produktów) - koncepcja	200-300	200
	Test nazwy	200-300	100
	Test opakowania	200-300	100
	Test reklamówki TV	200-300	150
	Test reklamy radiowej	200-300	150
	Test ogłoszenia radiowego	200-300	150

Tab. 10.5. Wielkości próby stosowane w różnego rodzaju badaniach marketingowych Źródło: [121]

Metody zdobywania informacji

Niezależnie od typu badanej zbiorowości (próba jednorazowa czy panelowa) istnieją określone sposoby (techniki) zdobywania informacji od poszczególnych obiektów badania. Są to: obserwacja, wywiad, ankieta, eksperyment, test.

¹⁶ Problematyka ustalania liczebności próby jest szczegółowo rozważana np. w (180], [1531.

Nie wszystkie wymienione techniki są stosowane jednocześnie. Często wykorzystuje się tylko jedną z nich, względnie jedną jako wiodącą, a jedną lub dwie jako pomocnicze. Wybór wariantu postępowania zależy od wielkości budżetu przeznaczonego na badania, dysponowanego czasu, jakości personelu wykorzystywanego w badaniach i innych.

Obserwacja polega na niezauważalnym, ukierunkowanym, za-, mierzonym i systematycznym postrzeganiu badanych obiektów w ich naturalnych warunkach^ Podstawowe rodzaje obserwacji zestawiono na rysunku 10.4.

Obserwacja naukowa

Pośrednia

Pośrednia

Jawna Ukryła

Jawna

Jawna

Rys. 10.4. Rodzaje obserwacji i zależności między nimi Źródło: [8, s. 134]

W obserwacji skategoryzowanej obserwator szczegółowo wie, w jakich warunkach ma prowadzić obserwację, Do rejestracji wyników obserwacji wykorzystuje określone narzędzia systematyzujące, jak np: kwestionariusz, schemat, normę. Rejestracji podlegają tylko te obserwacje, które są przewidziane w arkuszu obserwacji.

Obserwacja nieskategoryzowana nie stwarza ograniczeń dla. obserwatora, tak co do sposobu jej przeprowadzania jak i sposobów zapisu wyników obserwacji. Nie należy utożsamiać jej z tzw. „ob-