Rozdział 9 strona#2 233

232 Zbiór zadań z mikroekonomii

Nominalna (rynkowa) stopa procentowa - całkowita płatność z tytułu udzielonej pożyczki, wyrażona w postaci procentu. Obejmuje: czystą stopę procentową, premię z tytułu ryzyka inwestycyjnego oraz oczekiwaną stopę inflacji.

Czysta stopa procentowa - dochód, którego właściciel kapitału finansowego może oczekiwać od udzielonej pożyczki przy założeniu braku ryzyka i inflacji.

Realna stopa procentowa - w przybliżeniu określają różnica między nominalną stopą procentową a rzeczywistą stopą inflacji. Dokładną jej wysokość oblicza się dzieląc tę różnicę przez indeks wzrostu cen dóbr i usług w gospodarce.

Ryzyko - możliwość negatywnego wpływu nieprzewidzianych zdarzeń w gospodarce na wyniki działalności danego podmiotu.

Inflacja - proces ciągłego wzrostu ogólnego poziomu cen, wiążący się z zaburzeniami w prawidłowym funkcjonowaniu mechanizmu społeczno-gospodarczego.

Dodatnia stopa preferencji czasowej - założenie leżące u podstaw teorii wyboru międzyokresowego podmiotów gospodarczych, przyjmujące, że uczestnicy rynku zawsze przedkładają możliwość korzystania z danych dóbr i usług (konsumpcyjnych oraz inwestycyjnych) obecnie nad możliwość korzystania z takiej samej ich ilości w przyszłości. Naturalną jej konsekwencją jest występowanie dodatniego poziomu czystej stopy procentowej w gospodarce.

Wartość przyszła - jest to wartość, jaką dokonana w chwili obecnej inwestycja będzie miała w przyszłości. Do jej ustalenia wykorzystuje się technikę procentu prostego lub składanego.

Procent prosty - system oprocentowania kapitału finansowego, przy którym, po upływie każdego kolejnego okresu trwania inwestycji, odsetki należne od zainwestowanego kapitału naliczane są wyłącznie od pierwotnej kwoty inwestycji, z wyłączeniem wszystkich uprzednio naliczonych odsetek, tzn. bez ich kapitalizacji.

Procent składany - technika oprocentowania kapitału finansowego uwzględniająca kapitalizację odsetek. Polega zatem na naliczaniu odsetek po upływie każdego okresu trwania inwestycji, nie tylko od jej pierwotnej kwoty, lecz ' również od kwoty odsetek uprzednio naliczonych, zwiększających wartość inwestycji.

Wartość bieżąca (teraźniejsza) - wartość, jaką w chwili obecnej ma określona kwota przychodu lub wydatku spodziewanego w przyszłości. Do jej ustalenia służy technika dyskontowania.

Dyskontowanie - technika rachunkowa stanowiąca procedurę odwrotną w stosunku do techniki wyliczania wartości przyszłej. Pozwala ustalić bieżącą wartość przychodów oczekiwanych w określonym czasie w przyszłości, a tym samym umożliwia ich porównanie ze sobą lub/i z planowanymi, bądź poniesionymi nakładami inwestycyjnymi. Stopę procentową, według której za pomocą tej techniki przeprowadza się obliczenia, nazywa się stopą dyskontową.

Teraźniejsza wartość netto inwestycji - określa ją różnica pomiędzy bieżącą wartością przyszłego efektu inwestycyjnego (w postaci zdyskontowanego strumienia wszystkich spodziewanych w przyszłości przychodów) a szacowanymi lub poniesionymi kosztami przedsięwzięcia.

Wewnętrzna stopa zwrotu - to taki poziom stopy dyskontowej, przy którym następuje zrównanie zaktualizowanej wartości łącznego strumienia oczekiwanych przyszłych przychodów z zamierzonymi, bądź poniesionymi nakładami inwestycyjnymi. Jest to zatem taki poziom stopy dyskontowej, dla której teraźniejsza wartość netto inwestycji wynosi zero.

Stopa zwrotu (zysku) - dochód uzyskiwany z danej inwestycji wyrażony w odsetkach wartości nakładów poniesionych na jej realizację.

Pytania systematyzujące wiedzę i problemy do przemyślenia

1.    Czy istnieje związek pomiędzy ceną czynnika wytwórczego a ceną jego usług?

2.    Omów determinanty popytu oraz wielkości popytu na rynkach nieożywionych czynników wytwórczych.

3.    Przedstaw zasady wyznaczania gałęziowej oraz rynkowej krzywej popytu na czynnik wytwórczy.

4.    Jakie czynniki kształtują popyt na ziemię i od czego zależy jej cena?

5.    Na czym polega różnica między podażą ziemi a podażą innych czynników wytwórczych?

6.    Czy istnieje różnica pomiędzy rynkowymi a gałęziowymi krzywymi podaży usług ziemi i kapitału?

7.    Co określa wysokość wymaganej stawki wynagrodzenia kapitału?