rośliny II (32)

Redakcja serii: Magdo Dusiyńsko-Wolc/ak Redakcja: Ewa Każmierska Projekt okładki: Konrad Klee

ISBN 83-6772-1-12-2 O Copyright by Nowa Era Warszawa 1998

Wydawnictwo Nowa Era

01-248 Warszawa, ul. Jana Kazimierza 3S/.J7

Druk i oprawa: PWP „Gryf' S.A.

Ciechanów, ul. Sienkiewicza 51

Rośliny zielne - ochrona gatunkowa

Pod pojęciem roślin zielnych rozumiemy te gatunki, których nadziemne łodygi wykazują delikatno budowę i niewielki stopień zdrewnienia. W przeciwieństwie do zazwyczaj dużych i długowiecznych roślin drzewiastych, czyli drzew i krzewów, stosunkowo małe rośliny zielne sa nietrwale i w naszym klimacie ich części nadziemne obumierają pod koniec sezonu wegetacyjnego. Wśród roślin zielnych najwięcej jest wieloletnich bylin, których klocza, bulwy lub cebule przezimowujo i co roku wydaja nowe pędy, obumierające po jednorazowym wytworzeniu owoców. Znacznie mniej jest roślin jednorocznych i dwuletnich. Spośród 219 gatunków roślin podlegających ochronie ścisłej, aż 193 to rośliny zielne. Ochrona gatunkowa obejmuje tylko rośliny występujące na stanowiskach naturalnych, nie dotyczy zaś gatunków uprawianych w ogródkach, nawet jeśli pochodzą z nasion dzikich roślin. Na zbiór tych nasion niezbędne jest pozwolenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów' Naturalnych i Leśnictwa. jedna z form ochrony roślin zagrożonych jest propagowanie ich uprawy w ogródkach przydomowych i na działkach. Na przykład w Zakopanem sprzedaż bukiecików' szarotki pochodzącej z upraw bardzo pomogła w ochronie lego gatunku na terenie Tatr. Stosunkowo łatwo uprawia się sasanki, tojady, naparstnice, konwalie, zimowity, śnieżyce i szarotki. Sadzonki i nasiona niektórych roślin zielnych można uzyskać od hodowców, szkółkarzy lub z ogrodów botanicznych. Zamiast dziwacznych egzotycznych roślin starajmy się uprawiać w naszym otoczeniu rośliny rodzime, w tym gatunki chronione i zagrożone. Pamiętajmy jednak o tym, aby nigdy nie pozyskiwać tych roślin ze stanowisk naturalnych.

W niektórych Parkach Narodowych i parkach krajobrazowych (niestety na razie na niewielka skalę) uprawia się lokalne gatunki chronione, a następnie próbuje wprowadzić je na ich dawne, naturalne stanowiska, na których czynniki niszczące przestały już działać. Metoda ta nazywana jest reintrodukcją. Praktyczne rozwinięcie tej formy ochrony wymaga bardzo dobrego poznania biologii i ekologii poszczególnych roślin.

3