SA400010

DAWNE WOJSKO POLSKIE OD PIASTÓW DO JAGIELLONÓW

szych podbojów oddziałami wojsk słowiańskich, wykorzystując antagonizmy istniejące pomiędzy poszczególnymi plemionami. Toteż gdy Mieszko I dążąc do zjednoczenia pod swą władzą plemion polskich opanował Pomorze, niemiecki hrabia Wichman skłonił plemię Wieletów. mieszkające na zachód od dolnej Odry, do napadu na Polskę i sam stanął na czele wyprawy. W 963 r. Wichman dotarł nad Noteć w okolice Santoka, już jednak w 967 r. następna jego wyprawa została zatrzymana przez wojska polskie na prawym brzegu Odry. Doszło tu do bitwy, o której zachowały się nieco dokładniejsze wiadomości w niemieckiej kronice Widu-kinda z Korwei. Wynika z nich, że dowodzący wojskami polskimi Mieszko I ustawił swe główne siły złożone z chłopskiego pospolitego ruszenia, a więc piechotę, w pierwszej linii szyku, a oddziały konne, składające się z drużynników i posiłków czeskich, umieścił w drugiej linii, ukrywając je po obu stronach drogi.

Pod uderzeniem wojsk Wichmana piechota polska zaczęła powoli ustępować, wciągając nieprzyjaciela w zasadzkę. Wówczas z boku uderzyły na Wichmana konne oddziały Mieszka, okrążyły go i rozbiły, odnosząc zdecydowane zwycięstwo. Sam Wichman z kilkoma ludźmi wymknął się ż okrążenia, zginął jednak następnego dnia. dogoniony przez pościg. Zwycięstwo nad Wichmanem pozwoliło Mieszkowi I na ostateczne włączenie Pomorza Zachodniego do państwa polskiego.

Bitwa pod Cedynią

Ten sukces oręża i polityki polskiej pobudził Niemców do nowego ataku. W 972 r. margrabia leżącej nad środkową Labą marchii łużyckej, Hodon, wyruszył na czele swych wojsk przeciwko Polsce. Przekroczywszy Szprewę dotarł nad Odrę w miejscu, gdzie tworzy ona łuk wygięty ku zachodowi. Udało mu się tu przekroczyć rzekę, dzięki czemu znalazł się w pobliżu Cedyni. Tutaj 24 czerwca 972 r. doszło do bitwy, Mieszko bowiem, dowiedziawszy się dość wcześnie o wyruszeniu wyprawy niemieckiej znad Łaby, postanowi) nie dopuścić do wtargnięcia wroga w głąb kraju i na czele swych wojsk podążył nad granicę. Dokładnego przebiegu bitwy nie znamy. Z krótkiego jej opisu, zawartego w kronice napisanej wkrótce potem przez niemieckiego biskupa Thietmara, wynika, że walkę rozpoczął Mieszko, jednak jego szyk, złożony głównie z piechoty, nie zdołał rozbić jazdy niemieckiej. Wówczas stojący w odwodzie konny oddział wojsk polskich, dowodzony przez Czcibora, brata Mieszka, uderzył z tylu na wroga, co doprowadziło do klęski wojsk Ho-dona. W ten sposób najazd został odparty i granica na Odrze utrzymana.

Opisane walki z lat 963-972 były tylko jakby wstępem do długotrwałych wojen, jakie Polska musiała toczyć z najazdami cesarza Henryka II na początku XI w., w latach 1002-1018.

Wojny z cesarzem Henrykiem II

W Polsce panował wówczas syn Mieszka I. Bolesław Chrobry, doskonały dowódca i wybitny polityk. Nie miał on żadnych wrogich zamiarów w stosunku do Niemiec, gościł nawet ich cesarza Ottona III. który przybył do Gniezna z pokojową wizytą. Sytuacja zmieniła się jednak z chwilą, gdy królem niemieckim, a później cesarzem, został Henryk II, jeden z głównych realizatorów polityki niemieckiego parcia na wschód.

Metody postępowania miał Henryk II niewybredne. Wkrótce po swym wstąpieniu na tron zorganizował zamach na życie Bolesława Chrobrego, który przybył do niego do Merseburga celem omówienia sąsiedzkich stosunków. Bolesław uniknął śmierci jedynie dzięki pomocy przyjaciół, których miał w Niemczech.

Bolesław nie pozostał bierny wobec agresywnych poczynań Henryka II. Już w 1002 r. zajął Lużyce i Milsko, słowiańskie ziemie leżące na zachód od granic Polski i zawarł przymierze z Czechami, a następnie rozpoczął przygotowania do obrony Polski przed napadem niemieckim. W lipcu 1004 r. Henryk II wyruszył na czele swych wojsk z Merseburga nad Solawą. dopływem Łaby. Pochód jego kierował się ku Czechom, ażeby najpierw rozbić sprzymierzeńca Polski. Wkrótce potem od południa, z Ratyz-bony nad Dunajem, ruszyły przeciwko Czechom wojska bawarskie dowodzone przez księcia Henryka Luksemburskiego.

Część możnych czeskich poparła Henryka II i Bawarów, którzy połączywszy swe wojska zajęli Pragę, a następnie ruszyli ku stolicy

10