dzić, jak długie wyrazy dziecko potrafi zbudować z głosek - r piej, by to były słowa mało znane, żeby w grę nie wchodziło zg wanie,
e) sylabami, ale ma kłopoty z ich połączeniem — trzeba ust; ilu sylab to dotyczy i jak rozbudowanych, np. obydwa ponii wyrazy są czterosylabowe, ale o różnym stopniu trudne ka -* ld — ry - fer, prze — szcze - piał — ność,
d) metodą całościowego odczytywania wyrazów przy naszym ui leniu stopnia długości i skomplikowania, np. zarówno wyraz „trzpic jak i „materac” mają po siedem liter, ale ich konstrukcja jest odmieni
e) metodą mieszaną: trochę głoskuje, trochę sylabizuje, resztę zgadu
f) przeskakuje linijki, opuszcza lub zmienia wyrazy (ważny jestl stopień zniekształcenia, np. dotyczący tylko końcówek),
g) płynnie, szybko, poprawnie, w sposób zautomatyzowany, bez zrozumienia treści czy też z częściowym rozumieniem.
Sprawdzając sposób czytania naszej pociechy musimy uważnie śl; dzić tekst, gdyż znam, zwłaszcza starsze, dyslektyczki o aktorskich pędach, lecz bez dbałości o szczegóły. Gdy słucha się ich czytani ma się wrażenie, że jest poprawne, ale kiedy patrzymy w tekst, z? uważamy wiele błędów i przeinaczeń. Ten właśnie nawyk nieuwa nego czytania połączonego ze zgadywaniem jest sposobem radzeń* sobie ze zbyt dużymi i trudnymi tekstami, które dziecko musiało szy* ko czytać, choć było zaledwie przygotowane do globalnego odczyty wajnia 3-, 4-litęrowych sylab. Technika nieprecyzyjnego czytania utni dnia mu zapamiętanie wzrokowe pisowni wielu trudnych wyrazów.
Tak naprawdę są dwa sposoby złego czytania:
- głoskowanie, rzadziej sylabizowanie, by podzielić dłuższe wyra! zy na mniejsze cząstki, przy czym synteza, np. dwomastogłoskoweg wyrazu, jest trudna i nie ułatwia zrozumienia całości tekstu,
— zgadywanie wyrazów, najczęściej z początkowych liter nawd dwóch czy trzech, rzadziej z końcówek, co owocuje większą płynnością czytania, ale bardzo częstymi błędami i również trudnościami ze zrozumieniem tekstu.
Obydwie techniki czytania są równie zabójcze dla nauki ortografii. Uważam, że dziecko nie powinno pisać trudniejszych wyrazów od tych, które jest w stanie przeczytać, gdyż wymusza to popełnianie błędów ortograficznych.
42