s040 (2)

pośród szałasów pięciogwiazdkowym hotelem. Cała konstrukcja powinna być stosunkowo mała i dawać schronienie maksimum siedmiu mieszkańcom. Przekroczenie tej granicy sprawia, że ilość paliwa potrzebnego do utrzymania wewnątrz ciepła znacznie się zwiększa. Przy ostrożnym stawianiu takiego szałasu nie będziesz potrzebował sznurka, każdy bowiem maszt i każda poprzeczka wspiera wszystkie pozostałe. Kiedyś korzystałem z takiej wiaty z grupą składającą się ze zdrowej i niepełnosprawnej młodzieży. Niektórzy z nich poruszali się na wózkach i łatwo marzli. Pilnowali oni ognia, podczas gdy reszta budowała wokół nich wiatę. Tamtej nocy wszyscy usiedli przy ognisku i patrzyli na drzewa tańczące ponad nimi w rytmie listopadowej wichury, która nie mogła wedrzeć się do ich sanktuarium. Jeszcze jedną zaletą tego szałasu jest to, że kiedy wstawi się drzwi, ogień będzie całkowicie osłonięty. Dym unosi się wówczas pionowo w górę. Pomimo że szałas ten jest otwarty z jednej strony, nawet w czasie mrozów będzie w nim przytulnie. Człowieka wchodzącego do takiego szałasu uderza fala ciepła.

Konstrukcje oparte na potrójnym szkielecie

Tipi. Klasycznym typem schronienia, w którym konstrukcja szkieletu opiera się na trzech masztach, jest tipi. To używane przez Indian prerii jest zwieńczeniem ewolucji tego typu schronień. Niektóre ludy preferują poczwórną podstawę szkieletu, większość jednak wybrała podstawę potrójną, o którą opiera się dodatkowe żerdzie, całość zaś wiąże. Dzisiaj te namioty są wciąż łubiane przez młodych ludzi ze względu na otaczającą je romantyczną aurę i fakt, że sprawdzają się w każdych warunkach. Koledzy, którzy używają namiotów górskich najnowszej generacji, pytali mnie, jak tipi, mając przecież znaczną wysokość, radzi sobie przy silnych wiatrach. Odpowiedź na to pytanie wynika z jednej z cech konstrukcyjnych tego namiotu, która nie jest powszechnie znana. Oś symetrii potrójnego szkieletu tipi nie jest ustawiona prostopadle do podłoża. Zawietrzna żerdź jest odstawiona dalej niż dwie pozostałe. To czyni konstrukcję bardziej stabilną i opływową. Szkielet jest następnie przytwierdzany do ziemi solidnym kołkiem wbijanym pod wierzchołkiem tipi.

Wigwam. Inne ludy również stosowały potrójne szkielety. Na obszarach leśnych wigwamy były kryte korą różnych drzew, na przykład brzozy, żywotnika olbrzymiego i lipy amerykańskiej. Są to konstrukcje, których budowa pochłania dość dużo czasu. Warto stawiać je wtedy, kiedy potrzebujemy schronienia na dłużej.

Wikiup. Jest to duży szałas o potrójnym szkielecie przeznaczony do krótkotrwałego użycia. Pokrywany chrustem i ściółką jest w stanie sprostać każdym warunkom atmosferycznym: lekkie poszycie daje osłonę przed dokuczliwym słońcem pustyni i chłodną nocną bryzą, grube chroni zaś przed śniegiem. Wikiup może mieć naprawdę duże rozmiary. Największy, jaki udało mi się zbudować, pomieścił pięć osób. Można w jego wnętrzu palić ogień, ale trzeba bardzo uważać na iskry, od których może się zapalić poszycie.

Konstrukcje o potrójnym szkielecie dla jednej i dwóch osób. Na swoje wędrówki najchętniej wyruszasz sam lub z jednym kompanem. W takich wypadkach mały szałas o potrójnym szkielecie będzie najlepiej odpowiadał Twoim potrzebom. Istnieją dwa podstawowe rozwiązania konstrukcyjne, z których możesz skorzystać. W pierwszym z nich dwa paliki i długa żerdź tworzą podstawę dwuspadowego dachu. Wejście do szałasu znajduje się między palikami, dach zaś układa się po obu stronach opartej o ziemię żerdzi. Błąd konstrukcyjny pojawiający się w wielu szałasach z leżącą jednym końcem na ziemi żerdzią nośną polega na tym, że jest ona zbyt krótka. Zanim pokryjesz szkielet, sprawdź, czy ma on właściwe rozmiary. Jeżeli szkielet jest za krótki, nie będziesz miał miejsca na stopy. Pamiętaj również, że obniży się on pod ciężarem poszycia. Ponieważ szałas tego typu jest zadaszony ze wszystkich stron, świetnie nadaje się na deszczową pogodę. Jego wadą jest to, że nie można go dobrze ogrzać ogniem. Jeżeli nie masz śpiwora, musisz zmniejszyć do maksimum rozmiary szałasu, żeby ograniczyć utratę ciepła pochodzącego z własnego ciała. Weź podwójną ilość materiału na posłanie i, co najważniejsze, zrób drzwi, które wyeliminują przewiew.

Mój ulubiony szałas o potrójnym szkielecie jest prawie zupełnym przeciwieństwem poprzedniego. Jego konstrukcja opiera się na dwóch długich żerdziach i jednym krótkim maszcie. Jest on otwarty pomiędzy dwiema żerdziami, co umożliwia usytuowanie tu ogniska z ekranem. W rzeczywistości są to dwie zwrócone do siebie otworami łatwe w budowie wiaty. Ponieważ wsparte są one na wspólnym maszcie, w tylnej części znajduje się dużo miejsca na bagaż. Kiedy układasz elementy szkieletu dachu, dobieraj ich długość tak, by wystawały ponad żerdzie nośne. W przy-szczytowej części szałasu ich końce powinny stykać się ze sobą na odcinku ok. jednego metra. Ta konstrukcja nadaje się najlepiej na schronienie na jedną noc dla dwóch osób. Jej ogromną przewagą nad innymi szałasami jest to, że buduje się ją wyjątkowo szybko. Jeżeli pracuje się intensywnie i materiał jest w zasięgu ręki, to szałas ten można postawić w godzinę. Na posłania zbuduj wysokościenne koję, których opis znajduje się w dalszej części rozdziału. Zabezpieczą one części sypialne przed powiewami wiatru od strony dachu. Jak zawsze w wypadku szałasów wymagających palenia ognia, miej zgromadzony zapas opalu i rozpałki.

Konstrukcje oparte na poczwórnym szkielecie

Szałas traperski. Konstrukcją zbliżoną do wikiupa, lecz opartą na czterech, a nie na trzech żerdziach jest szałas traperski. Jest to jeden z najlepszych szałasów dla jednej osoby, który sprawdza się zarówno jako schronienie na krótko, jak i na dłużej. Bardzo ważne jest też, że można go szybko zbudować.

Poczwórny szkielet powinien mieć prostokątną podstawę z dłuższym bokiem tak długim, jak jesteś wysoki, plus długość wyciągniętej ręki. Szerokość podstawy powinna stanowić dwie trzecie długości. Tylko trzy ściany tego szałasu pokrywa się poszyciem - jedną długą i dwie krótkie - pozostawiony otwór to wejście, przed

41