s05 (17)

Iskra w porcie Darłówek w 1971 r.

1926    r. — okręt znikł na okres kilku dni podczas przejścia pod balastem z Grangemouth do Hull i omal nie zaliczono go do zaginionych. Po odnalezieniu wzięty na hol i doprowadzony do portu.

1326 r. — trzymasztowy szkuner z silnikiem pomocniczym St. Blanc zakupiło od angielskiego armatora polskie Kierownictwo Marynarki Wojennej.

1927    r. — na nowo zakupionym okręcie podniesiono banderę polskiej marynarki handlowej.

1927    r. — wejście okrętu do portu wojennego w Gdyni.

1928    r. — pierwszy rejs szkoleniowy po Bałtyku ze słuchaczami Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej.

1928    r. — zderzenie w kanale La Manche podczas mgły z norweskim parowcem Cray County.

1929    r. — przywiezienie do kraju zwłok majora Idzikowskiego, który dokonując z majorem Kubalą przelotu przez Atlantyk na samolocie Marszalek Piłsudski zginął w czasie przymusowego lądowania na wyspie Grado-sa (Azory).

193(- _r. — okręt odbył najdłuższy w swojej historii rejs do USA. przebywając w ciągu 169 dni ok. 13 000 Mm. w drodze powrotnej dostał się w strefę działania cyklonu: z walki z żywiołem wyszedł zwycięsko i pomimo zniszczeń w ożaglowaniu bez większych trudności powrócił do kraju.

1931 r. — po raz pierwszy na pełnym morzu nastąpiło spotkanie 2 polskich żaglowców — Iskry ze statkiem szkolnym Szkoły Morskiej Dar Pomorza — na wodach Zatoki Biskajskiej.

1931    r. — Iskra jako polski okręt wojenny wyszła po raz pierwszy na M. śródziemne, zawijając do portów: Cagliari, Neapol, La Va-letta i Bizerta.

1932    r. — podczas postoju w Cherbourgu załoga Iskry uczestniczyła w uroczystym podniesieniu bandery na polskim niszczycielu ORP Burza, budowanym w stoczni francuskiej.

1938    r. — po raz pierwszy Iskra reprezentowała polską banderę wojenną na Adriatyku i M. jońskim w rejsie do Dubrownika 1 na wyspę Korfu.

1939    r. — wybuch II wojny światowej zastał Iskrę w drodze z portu Casablanca na Ma-derę; okręt wrócił i podczas przymusowego postoju w Casablance załoga ratowała marynarzy francuskiego krążownika Pluton; za ten czyn odznaczono Legią Honorową Jednego z oficerów i podchorążego.

1940    r. — po kapitulacji Francji okręt opuścił Port Lyautey. udając się do Gibraltaru.

1940 r. — wypożyczenie okrętu Anglikom na tych samych zasadach, na Jakich okręty angielskie wypożyczane były marynarce polskiej; zmiana nazwy na HMS Pigmy.

1947    r. — przeprowadzanie remontu kapitalnego w stoczniach Gibraltaru i Portsmouth.

1948    r.¹ — na redzie portu Portsmouth po doprowadzeniu okrętu do stanu gotowości bojowej podniesiono na okręcie polską banderę wojenną.

1948 r. — po przeszło dziewięcioletnim pobycie na obczyźnie powrót Iskry do kraju.

1948    r. — rozkazem ministra Obrony Narodowej nr 0145 ORP Iskrę przydzielono ponownie — Jako okręt szkolny — Oficerskiej Szkole Marynarki Wojennej.

1949    r. — pierwsza powojenna wizyta zagraniczna w porcie ZSRR — Leningradzie.

1959 r. — w rejsie do Murmańska okręt przekroczył po raz pierwszy krąg polarny.

1961 r. — w drodze z Aleksandrii do portu w Casablanca, na M. Śródziemnym w pobliżu wybrzeży Sardynii. Iskra dostała się w strefę działania tornado. Okręt nie odniósł żadnych uszkodzeń, gdyż żagle uprzednio zrzucono.

1962 r. — pierwsza w historii okrętu wizyta w porcie niemieckim; był nim port w NRD — Rostock.

1968 r. — w celu uczczenia Jubileuszu 40-lecia pływania Iskry pod biało-czerwoną banderą, za bardzo dobre wyniki w szkoleniu marynarzy i podchorążych, nadano jej tytuł: „Okręt Służby Socjalistycznej”.

1971 r. — w uznaniu zasług okrętu dla rozwoju Polskiej Marynarki Wojennej Iskra otrzymała „Medal za Zasługi dla Marynarki Wojennej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”.

1973 r. — Jubileusz XXV lat służby pod banderą Marynarki Wojennej PRL. Odznaczenie okrętu medalem „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” i medalem pamiątkowym „Gdynia”.

DOWÓDCY ORP ISKRA

W swojej długiej historii okręt miał 15 dowódców, 23 zastępców i 7 bosmanów okrętowych.

Niektórzy dowódcy Iskry, szczególnie z okresu przedwojennego, zasłynęli w czasie II wojny światowej jako dowódcy polskich okrętów, biorących udział w walkach na morzach i oceanach świata.

Pierwszym oficerem Marynarki Wojennej sprawującym dowództwo na ORP Iskra byl kpt. mar. Henryk Eibel. Podczas wojny w stopniu komandora porucznika dowodził on polskim niszczycielem ORP Garland w okresie najcięższych konwojów do Murmańska, za co odznaczono go krzyżęm Virtuti Militari i brytyjskim' odznaczeniem — orderem DSO.»

Drugim z kolei, który przez okres 3 lat dowodził Iskrą, był kmdr ppor. Stefan de Walden. W 1939 r. jako komandor porucznik dowodził na ORP Wicher. Trzecim dowódcą był przez 4 lata kmdr ppor. Stanisław Nah orski, słynny dowódca ORP Błyskawica w okresie najcięższych walk o Narwik i brawurowej ewakuacji angielskich wojsk z Dunkierki. Kmdr ppor. Aleksander Hulewicz dowodził Iskrą w 1937 r. Podczas wojny był dowódcą na ORP Grom i brał udział w walkach o Narwik. Jako jedyny polski oficer udekorowany został osobiście przez

* DSO (Distinguished Service Order) — medal przyznawany oficerom w wojsku i marynarce wojennej.

s