178 Roztwory i równowagi fazowe

Z tego względu ustala się tutaj zarówno temperaturę T, jak i ciśnienie p, a pozostałe dwa stężenia przedstawia się na trójkącie równobocznym (Gibbsa) lub równoramiennym trójkącie prostokątnym (rys. 4.27).

Naroża trójkąta odpowiadają czystym składnikom A, B i S, boki trójkąta zaś - układom dwuskładnikowym. Każdy punkt wewnątrz trójkąta odpowiada układowi potrójnemu o składzie x_A + x_B + x_s = 1.

Równoramienny trójkąt prostokątny jest w swojej istocie prostokątnym wykresem kartezjańskim z poziomą osią/łR (odciętych) i prostopadłą do niej osią AS (rzędnych).

Każda prosta przechodząca przez jeden z wierzchołków trójkąta ma tę właściwość, że stosunek ilości dw^?óch pozostałych składników (dla prostej Sc są to składniki A i B) jest stały.

s

Rys. 4.27. Izotermy rozpuszczalności w układzie z ograniczoną rozpuszczalnością. 1 - obszar jednofazowy, 2 - obszar dwufazowy

Na rys. 4.27 przedstawiono izotermę rozpuszczalności w układzie podwójnym A-B z ograniczoną mieszalnością. Sporządzając mieszaninę A + B o składzie sumarycznym c, uzyskuje się dwie fazy o składach a i /;. Gdy dodaje się do tego układu składnik S, sumaryczny skład przesuwa się wzdłuż prostej Sc do punktu C], składy faz zaś do punktów' a_{ i b\. Linie ci,Z), łączące składy faz współistniejących ze sobą nazywamy konodami (liniami koniugacji). Linie te powinny tworzyć rodzinę prostych, wychodzących z jednego punktu, leżącego na przedłużeniu boku (w tym wypadku - podstawy) trójkąta. W punkcie a₃ (c₃) układ staje się jed-