- mogą bardzo długo głodować.
Są żywicielami pośrednimi i przenosicielami:
- innych pasożytów- pierwotniaki,przywry,tasiemce;
- czynników wyw.choroby zakaźne.
STAWONOGI- pasożyty tylko wśród pajęczaków(roztocza) i owadów.
1.Pajęczaki.
Głownie ektopasożyty (wyj.świerzbowiec drążący i nużeniec).
Kształt ciała- u ektopasożytów zarys zbliżony do koła.
Odnóża:
- uwstecznione u nużeńca i świerzbowca drążącego;
- dobrze rozwinięte narządy czepne na odnóżach krocznych u ektopasożytów (przylgi,szczecinki,grzebyki). Przewód pokarmowy:
- przysadki gębowe krwiopijców przekształcone w igły,lancety i nożyce;
- u kleszczy na brzegach szczękoczułków wykształcone zęby- harpuny przebijające skórę żywiciela i utrudniające usunięcie pasożyta;
- gruczoły ślinowe wydzielają substancje zapobiegające krzepnięciu krwi;
- elastyczność i rozciągliwość powłok ciała umożliwia max wypełnienie p.pok.krwią;
- gardziel działa jak pompa ssąca;
- u niektórych zanika końcowy odcinek jelita wraz z odbytem (kleszcz).
Układ oddechowy: tchawki + przetchlinki; u niektórych silnie uwsteczniony-wymiana gazowa pow.ciała.
Układ nerwowy:
-uwstecznione receptory zmysłów,zwł.oczy;
- u kleszczy na odnóżach dobrze wykształcone termoreceptory;
- dobrze rozwinięte rec.dotykowe.
Rozwój:
-r.złożony(larwa,nimfa-l-3,imago);
- kleszcze muszą napić się krwi,by doszło do wylinki;
- różne stadia rozwojowe zwykle bytują na różnych żywicielach;
- czasami tylko 1 żywiciel (nużeniec- mieszki włosowe,gr.łojowe psów krótkowłosych; świerzbowiec).
Mogą głodować przez b.długi czas czekając na żywiciela.Są żywicielami pośrednimi i przenosicielami innych pasożytów i czynników wyw.choroby zakaźne.
2.Owady.
Głównie ektopasożyty(poza gzami).
Wszy:
-spłaszczone grzbietobrzusznie,wtórnie bezskrzydłe;
-aparat gębowy kłujący (stale krwiopijne ektopasożyty);
- odnóża krótkie,silne,przystosowane do wspinania się po włosach,na końcu szczypce,obejmujące włos;
- jajorodne-jaja silnie przylepiane do włosów żywiciela.
Wszoły- pióro- i sierściojady- podobne do wszy,aparat gębowy gryzący;wtórniebezskrzydłe;inny kształt głowy. Pchły:
- spłaszczone bocznie,wtórniebezskrzydłe,ubarwione-ciemne;
- aparat gębowy kłująco-ssący;
- odnóża kroczne silnie wydłużone,najdłuższa ostatnia para,silnie umięśniona (skoki);
-jaja składane poza żywicielem,wśród.zewn.; larwy prowadzą wolny tryb życia.
Dwuskrzydłe:
- krwiopijne- meszki,komary- ap.kłująco-ssące, jadowite wydzieliny gr.ślinowych;
- u niektórych pasożytnicze tylko formy larwalne (gzy), imago wolno-żyjące; dorosłe składają jaja na powierzchni skóry lub błon śluzowych- zlizywane przez zwierzę lub same drążą w głąb tkanek;
larwy w żołądku (koń),pod skórą(bydło),w k.sitowej lub mózgu (owce).