skanowanie0005 (139)

ALUMINIUM I JEGO STOPY Własności i zastosowanie aluminium

- Aluminium jest metalem barwy srebrzystobiałej, bardzo miękkim i plastycznym.

•    Ciężar właściwy aluminium wynosi tylko 26,5 kN/rn³, tj. ok. 3-krotnie mniejszy od żelaza.

•    Jest to bardzo ważna własność powodująca, że aluminium stosuje się wszędzie tam, gdzie potrzebne są lekkie materiały konstrukcyjne (przemysł lotniczy, okrętowy, budowa silników i karoserii pojazdów).

•    Aluminium wykazuje dobre przewodnictwo cieplne i elektryczne (przewodnictwo elektryczne aluminium stanowi 66% przewodnictwa elektrycznego miedzi).

•    Aluminium jest odporne na działanie atmosferyczne, kwasów tlenowych, a także suchych gazów jak amoniak, chlor, dwutlenek węgla, dwutlenek siarki.

•    Nie jest natomiast odporne na wodorotlenki sodowy, potasowy, wapniowy, kwasy beztlenowe oraz związki siarki.

•    Odporność chemiczną aluminium na działanie ośrodków tlenowych tłumaczy się tym, że posiadając duże powinowactwo do tlenu, aluminium utlenia się powierzchniowo.

•    Wytworzona w ten sposób warstewka tlenku jest szczelna i silnie przylegająca, tak że nie przepuszcza gazów w głąb metalu chroniąc go przed korozją.

•Ta warstewka tlenku jest ponadto przezroczysta, co powoduje, że aluminium zachowuje swój metaliczny kolor.

Ogólne wiadomości o stopach aluminium

•    Niskie własności mechaniczne czystego aluminium ograniczają zastosowanie tego metalu jako materiału konstrukcyjnego.

•    Przez stopienie aluminium z niektórymi składnikami otrzymuje się bardzo cenne stopy o znacznie wyższych własnościach wytrzymałościowych i dobrych własnościach plastycznych.

•    Stopy te noszą nazwę stopów lekkich.

•    Do najczęściej spotykanych składników stopowych w stopach aluminium należą: miedź, krzem, magnez, mangan, cynk.

•    Większość dodatków stopowych tworzy twarde i kruche fazy międzymetaliczne, bądź z aluminium, bądź też i z innymi składnikami stopu.

•    Stopy aluminium w stanie odlanym posiadają miękką i plastyczną osnowę, którą stanowią kryształy roztworu stałego dodatków stopowych w aluminium.

•    Na ich granicy występują utwardzające dodatki stopowe w formie eutektyki lub wolnych faz międzymetalicznych.

•    Stopy aluminium można podzielić na:

1)    stopy odlewnicze,

2)    stopy przerabialne plastycznie.

•    Granicę pomiędzy tymi stopami stanowi maksymalna rozpuszczalność składnika stopowego w aluminium w temperaturze eutektycznęj (rys.).

R|»> 144. taapaoicMAk itepóv potrzińfcycb pbstjcałe <nlm a) 1 slopd* ixikwnkzydi (abr.

4) ił] - stopy nicofcabakK dcpUc.^ - stopy obubaine depta*?

•    Stopy, które po nagrzaniu mają jednofazową strukturę roztworu stałego są bardzo plastyczne - należą więc one do grupy stopów przerabialnych plastycznie.

•    Stopy, w których zawartość składników przekracza ich graniczną rozpuszczalność w aluminium zawierają w swej strukturze eutektykę - są mało plastyczne i należą do stopów odlewniczych.

•    Podział ten nie jest jednak zupełnie ścisły i istnieją stopy, które mogą być zarówno odlewane jak i przerabiane plastycznie.

• Wysokie własności wytrzymałościowe można nadać tym stopom poddając je zabiegom utwardzania dyspersyjnego.

4/    io wartość międli

Rys. 16.3. Układ równowagi fazowej ałuminium-miedi do 55% Cu