110 Pediatria. Podręcznik dla studentów pielęgniarstiSM
W niektórych przypadkach, np. w piorunującej postaci posocznicy tylko szybka ocena wysypki i stanu ogólnego chorego może uratować życie paęjentsu Od doświadczenia i decyzji pielęgniarki, czy potrzebna jest natychmiastof* pomoc lekarska albo wezwanie karetki pogotowia ratunkowego może zależeć zdrowie i życie pacjentów.
Różyczka jest zakaźną chorobą wieku dziecięcego, charakteryzującą się miernym nasileniem objawów infekęji górnych dróg oddechowych, wysypką plamisz to-grudkową oraz powiększeniem węzłów chłonnych. Chorobę wywołuje wirus różyczki, który należy do wirusów RNA, rodziny Togaviridae.
Człowiek jest jedynym naturalnym gospodarzem wirusa różyczki. Jeśli kobieta chorowała w przeszłości na różyczkę lub była szczepiona, przekazuje poprzez łożysko przeciwciała dziecku. Mają one znaczenie ochronne głównie w pierwszych 6 miesiącach życia dziecka. Stosunkowo rzadko chorują starsze niemowlęta. Choroba jest bardzo zaraźliwa. W zamkniętych środowiskach, np. w domach dziecka sięga do 100% osób podatnych na zakażenie. W warunkacłą domowych zakaźność wynosi 50-60%. Warto pamiętać, że wiele przypadków! różyczki przebiega bezobjawowo. Przebycie różyczki daje najczęściej trwałą odporność.
Objawy, czyli jak rozpoznać
Objawy zwiastunowe, które spotyka się znacznie częściej u dorosłych niż u dzieci, obejmują powiększenie węzłów chłonnych zausznych, tylnych szyi (karkowych), potylicznych. Żadna inna choroba zakaźna nie daje tak znacznego] powiększenia wyżej wymienionych grup węzłów chłonnych. Limfadenopatial pojawia się na 24 godziny przed wystąpieniem wysypki i utrzymuje się przez tydzień lub dłużej. Enanthema na podniebieniu poprzedza wystąpienie wysypki.] W pełnoobjawowej różyczce wysypka ma charakter plamisty lub plamisto J -grudkowy. Jest jasnoróżowa. W przeciągu 24 godzin obejmuje całe ciało.' Omija doły łokciowe i podkolanowe. Najlepiej widoczna jest na plecach i po stronie prostowników. Na twarzy może się zlewać. Często obserwuje się nieznaczny świąd. W odróżnieniu od płonicy obejmuje trójkąt FiłatowaJ (fragment skóry twarzy zawarty między fałdami policzkowymi). Po 2-3 dniach ! wysypka ginie, nie pozostawiąjąc przebarwień.
Wysypce różyczkowej, poza powiększeniem węzłów, może towarzyszyć: i
• zapalenie spojówek bez światłowstrętu (w przeciwieństwie do odry)
• umiarkowanie podwyższona temperatura ciała (do 38,5°C)