skanuj0011 (359)

4. Uraz czaszkowo-mózgowy, prowadzący do wystąpienia objawów wstrząsu neuro-gennego.

!    5. Rozwijające się zakażenie (wstrząs septyczny).

k Wyróżnia się następujące rodzaje wstrząsu:

•    wstrząs hipowol em iczny,

© wstrząs sercowo-pochodny,

© wstrząs naczyniopochodny,

•    posocznica (sepsa), której przebieg może doprowadzić do niewydolności wielona-rządowej,

® stany pooperacyjne,

© ostre zapalenie trzustki,

•    ciężkie uszkodzenia ciała, spowodowane urazem,

© niewydolność nadnerczy.

W przebiegu wstrząsu dochodzi do:

® zwolnienia przemiany materii,

•    przenikania płynu z naczyń krwionośnych do tkanek,

© rozwoju tzw. kwasicy metabolicznej,

•    zwolnienia przepływu krwi przez naczynia krwionośne (skłomiość do zakrzepów),

© niedokrwienia ważnych dla życia narządów (jako następstwo obniżenia ciśnienia

tętniczego krwi i przyspieszenia czynności serca).

W warunkach przedszpitalnych najczęstszą przyczyną wstrząsu jest krwotok (ostra hipowo-lemia). Ocena objętości utraconej krwi na podstawie wyglądu otoczenia poszkodowanego (miejsca na którym się znajduje) jest niewiarygodna. Z reguły ratownik ocenia utratę krwi na większą, aniżeli jest ona w rzeczywistości. Większe znaczenie ma ocena przez ratownika charakteru doznanych obrażeń, możliwości uszkodzenia narządów, znajdujących się w okolicy ciała poddanej urazowi w połączeniu z czasem dotarcia pomocy do poszkodowanego. Nagła utrata objętości krwi krążącej powoduje obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, a w konsekwencji niedostateczne zaopatrzenie tkanek w tlen. Początkowo ulega zmniejszeniu (za sprawą skurczu naczyń) przepływ krwi przez narządy stosunkowo mało wrażliwe na niedotlenienie (skóra, trzewia). Jeżeli uraz nie spowodował utraty przytomności (obrażenie ośrodkowego układu nerwowego) to pierwszym objawem jest ból. Następnie dołączają się objawy upośledzonej perfuzji ośrodkowego układu nerwowego. Należą do nich: niepokój, pobudzenie psychoruchowe, apatia, zaburzenia wzroku, np. mroczki przed oczami, zaburzenia słuchu, a osta-

111