skanuj0011 (360)

Obrażenia układu narządu ruchu mogą dotyczyć jednej kończyny w jakiejś jej części, np. kości ramiennej i jest to wtedy złamanie pojedyncze, ale uraz może spowodować wystąpienie złamania (lub złamania i zwichnięcia jednocześnie) np.: w obrębie ramienia i przedramienia tej samej kończyny, ewentualnie uda prawego i ramienia lewego i wówczas mówimy o obrażeniu wielomiejscowym. Obecnie dla obu opisanych powyżej sytuacji używamy także określenia - obrażenia mnogie (MOC - mnogie obrażenia ciała).

Gdy siła urazu nie spowoduje przerwania ciągłości skóry, kości czy elementów stawowych mamy do czynienia ze stłuczeniem. Powstaje ono najczęściej w wyniku upadku lub uderzenia się chorego o jakiś przedmiot. Może być też następstwem uderzenia zadanego tępym narzędziem. Charakteryzuje się miejscową, samoistną i uciskową bolesnością, obrzękiem w miejscu urazu, który może być spowodowany poprzez wylewy krwawe w wyniku uszkodzenia naczyń krwionośnych tkanki podskórnej, czy mięśni. Jeżeli wynaczynienie krwi nastąpi do okolicznych tkanek miękkich mówimy o tzw. podbiegnięciu krwawym, gdy wynaczy-niona krew wypełnia zamkniętą przestrzeń (jamę) np. staw - stan taki określamy jako krwiak. Mamy więc krwiak stawu kolanowego, ale także krwiak jamy brzusznej, opłucnej, czy śródczaszkowy. Stłuczenia dotyczą zwykle powierzchniowych tkanek miękkich, tj. skóry i tkanki podskórnej, nierzadko obejmują również mięśnie, szczególnie, gdy w momencie zaistnienia urazu były one napięte.

Skręcenia - dotyczą stawów. To jedno z najczęstszych uszkodzeń pourazowych układu narządu ruchu, któremu ulegają przede wszystkim torebki stawowe, nieco rzadziej również więzadła. Do skręcenia dochodzi wówczas, gdy:

•    siła urazu przekracza wytrzymałość mechaniczną w/w struktur,

•    siła urazu wywołującego omawiane obrażenie przekracza fizjologiczny zakres ruchu w stawie.

Uszkodzeniu ulec może wówczas, zarówno warstwa zewnętrzna torebki stawowej (warstwa włóknista), jak również jej warstwa wewnętrzna, czyli błona maziowa, która zawiera liczne naczynia krwionośne. Ich rozerwanie prowadzi do powstania krwiaka śródstawowego.

W przypadku więzadeł stawowych w zależności od natężenia i kierunku działania siły urazu; możemy wyróżnić trzy stopnie ich uszkodzenia (wg AMA — American Medical Association): i

•    1° - skręcenie lekkie, w którym dochodzi do uszkodzenia niewielkiej ilości włókien. Cha-j rakteryzuje się nieznaczną bolesnością i upośledzeniem czynności stawu, bez obecności; ruchów patologicznych.

•    11° - skręcenie średnie, uszkodzeniu ulega większa liczba włókien i mogą być zaznaczona ruchy patologiczne stawu, którym towarzyszy obrzęk miernego stopnia.

60