skanuj0014

1982), Seksuologia kliniczna, pod redakcją T. Bilikiewicza i K. Imielińskiego, (PZWL, 1974), Seksuologia biologiczna oraz Seksuologia społeczna, pod redakcją K. Imielińskiego (PWN, 1984).

B. ZABURZENIA POTRZEB SEKSUALNYCH. ZABURZENIA LIBIDO

Hyperlfbidemia

Częściej spotykane są synonimy tego pojęcia: erotomania, sa-tyriasis, nimfomania. Jest to zaburzenie polegające na patologicznym wzmożeniu potrzeb i zachowań seksualnych. Istotne tu jest nie tyle kryterium jakościowe, co ilościowe, — w hyperlibi-demii aktywność seksualna jest podstawowym celem życiowym, dominują częste zmiany partnerów, brak trwałych związków.

Hyperlibidemia może być psychogenna (np. jako kompensacja poczucia niższości) bądź organiczna (np. w zaburzeniach hormonalnych, guzach mózgu).

Hypolibidemia

Jest to zaburzenie, w którym poziom potrzeb seksualnych oraz częstotliwość współżycia są obniżone, wzrasta natomiast próg wrażliwości zmysłowej. Postawienie diagnozy jest tu trudne. Hypolibidemia może mieć charakter czynnościowy (np. w przebiegu aleksytymi, jako wynik znudzenia osobą partnera), organiczny (np. w uzależnieniu od alkoholu, w lekomanii, hy-perprolaktynemii, hypoglikemii), może również być objawem towarzyszącym chorobom psychicznym czy psychosomatycznym (Shipko 1982).

C. PRZESZKODY W REALIZACJI POTRZEB SEKSUALNYCH

Kompleksy seksualne

Kompleksy seksualne są to stłumione potrzeby, pragnienia, wspomnienia, wywierające nieuświadomiony wpływ na uczucia i zachowania seksualne. Są one jedną z częściej spotykanych przyczyn zaburzeń seksualnych. Do najczęściej spotykanych kompleksów, należą: kompleks onanistyczny (przekonanie, iż masturbacja prowadzi do zaburzeń seksualnych), kompleks małego członka, impotencji, „niesprostania zadaniu” (przekonanie, że jest się niezdolnym zaspokoić seksualnie partnera), kompleks orgazmu łechtaczkowego (przekonanie, że tego typu orgazm jest nieprawidłowy lub gorszy od wyzwalanego w trakcie stosunku).

Diadyczne problemy seksualne

Należą tu zazdrość patologiczna, np. zespół Otella w przebiegu uzależnienia od alkoholu, i zespół prowokowanej zdrady — świadome lub poprzez manipulację nakłanianie do nawiązania przez stałego partnera kontaktów seksualnych z innymi partnerami. Najczęściej zaburzenie to wyraża tendencje dewiacyjne (np. masochizm), orgiastyczne, potrzebę dopingu seksualnego.

Seksualne stany lękowe

Fobie seksualne są to nieuzasadnione lęki o wysokim natężeniu prowadzące do reakcji ucieczki, oporu czy trudności w życiu seksualnym. Najczęściej spotyka się fobię inicjacji (lęk przed podjęciem życia seksualnego). Zdaniem Lindberga (1972) występuje ona u 11% pacjentów z nerwicą lękową, a według Ambrosino (1973) jest zespołem lękowodepersonali-zacyjnym. Często jest jedną z przyczyn małżeństw nieskonsu-mowanych, agresji wobec kobiet, zachowań dewiacyjnych jako mechanizmu obronnego. Inne często spotykane fobie to: fobia impotencji, gamofobia (lęk przed zawarciem małżeństwa), fobia defloracji; ta ostatnia często prowadzi do pochwicy u kobiet.

Ostre seksualne stany lękowe są to nagłe i dynamicznie narastające stany lękowe wiążące się z zaburzonym lub zagrożeniowo przeżywanym zachowaniem seksualnym. Trwają od kilku minut do kilku dni, towarzyszy im panika, niepokój, zaburzenia wegetatywne. Mogą być stanem towarzyszącym chorobom (np. psychicznym, napadowej hypoglikemii, przełomom hormonalnym) lub odrębnym zespołem o charakterze psychogennym.

Kulturowe stany lękowe są to stany lękowe wiążące się z zaburzonym lub zagrożeniowo przeżywanym zachowaniem seksualnym, mające związek ze specyficznymi uwarunkowaniami kulturowymi (szerzej o tym Starowicz 1986).

29