skanuj0014

10    1 PfognoMłyk* mtędiynamtH-wit

dziennikarzy. historyków, a lukże pracowników Mliłani puMłtfgnego i niepublicznego na informacje, które mogłyby im pomóc ¹ <¹d¹/y Iłowaniu i v> yładnieniu złożoności obserwowanego świata Chodziło zwłaszcza o obserwację /juwisk prowadzących do wojny, niestabilności i napięć międ/ynanxiowych. ule leż. takich. które prowud/ą do równoważnej współzależności, integracji, pokoju, polepszenia jakości życia, ograniczenia kolonializmu itp. W ramach projektu proponowano procedury i teorie systematyzujące obserwacje i przyczyniające się do doskonalenia umiejętności analizy. I lipca 1979 roku w komputerowej bazie danych było około pół miliona informacji odnotowujących takie zjawiska, jak porozumienia, wizyty, spięcia, bojkoty, mobilizacja czy wojny. Pochodziły one z ponad 70 źródeł pisanych i 135 państw (w tym z Polski) i obejmowały okres między I stycznia 1948 roku a 31 grudnia 1978 roku'\

Innym projektem badawczym jest Country Indicators for Forcign Policy, zainicjowany w 1991 roku, opracowany i rozwinięty przez Cnnadian Departament of Forcign Affairs and International Trade. Jego celem jest zbieranie informacji statystycznych odzwierciedlających kluczowe cechy politycznego, ekonomicznego, społecznego i kulturalnego środowiska państw świata. Obecnie baza danych zawiera takie informacje pod postacią ponad 100 wskaźników dla 196 krajów zo okres 15 lat (1985-2000). Aktualnie baza znajduje się w czwartej fazie. ukierunkowanej na dalszą konsolidację i rozwój. Dostęp do bazy danych jest wolny'⁴.

Istnieją krajowe i międzynarodowe stowarzyszenia grupujące osoby i instytucje zainteresowane prognostyką (futurologią). Należą do nich m.in. World Futurę Society oraz World Futures Studies Fcderation. Ukazuje się wicie czasopism poświęconych wyłącznic bądź głównie tematyce prognostycznej. Do typowych czasopism prognostycznych należą m.in. „Futurist". „Futuro Research Quar-icrly”, „Futuribles", „Futurę Sun ey" (wydawany w latach 2003-2008; od 2009 roku jako „World Futurę Revicw"). „Futures: The Journal of Forecasting and Planmng"; .Journal of Forecasting". „International Journal of Forecasting". Z polskich czasopism można wymienić „Przegląd Statystyczny" oraz „Wiadomości Statystyczne". Problematyką prognostyczną lub futurologiczną, ogólną bądź dziedzinową, c/ascm dotyczącą poszczególnych regionów i krajów, zajmują się też praktycznie wszystkie czasopisma międzynarodowe.

Źródłem ważnych prognoz z punktu widzenia stosunków międzynarodowych. choć o nachyleniu tcchniczno-wojskowym. jest amerykańska korporacja Janc’¹, która chce by ć „wiodącym źródłem jawnych informacji wywiadowczych". a za swą misję uważa ..pomoc klientom firmy w podejmowaniu dobrych decyzji". Opcrajc w czterech obszarach tematycznych: obrona, bezpieczeństwo, prswohc/picc/cństwo publiczne oraz transport. Wartościowym źródłem informacji może być amerykańska Centralna Agencja Wywiadowcza (CIA), która mimo różnych „wpadek" pozostaje jednym z najważniejszych tego typu ośrodków na świecie, a poza tym jnk oh agencję wywiadu publikuje bardzo dużo jawnych danych o charakterze informacyjnym, badawczym i metodologicznym.

Nic można pominąć najsłynniejszego chyba ośrodka studiów strategicznych, amerykańskiego think-tanku RAND Corp. Jest to organizacja typu non-prolll, pierw otnie sformowana dla potrzeb sil zbrojnych Stanów Zjednoczonych po drugiej wojnie światowej. Powstała w I948 roku. Pracowali dla niej wybitni uczeni, w tym laureaci Nagrody Nobla. Firma RAND opracowała m.in. metodę dclflcką oraz metodykę podejmowania decyzji politycznych i militarno-ekonomicznych znaną pod nazwą „analiza systemów" (systems analysis), pomogła też wdrożyć system Planowania. Programowania i Budżetowania w Ministerstwie Obrony w 1961 roku. Obecnie RAND prowadzi szerokie studia nad bezpieczeństwem i obronnością, terroryzmem, edukacją oraz zdrowiem publicznym.

Siockholm International Pcucc Research Institute (SIPRI) uruchomił bezpłatny serwis pod nazwą FIRST (Facts on International Relations und Security Trends - http://first.sipri.org), skierowany do naukowców', polityków, d/icnm karzy oraz mediów. Oferuje on miarodajny i ustiukturyzowany system i/c czywistych informacji {referenci) dotyczących trendów w zakresie stosunku u międzynarodowych oraz bezpieczeństwa międzynarodowego. Serwis obejimO# aktualne, wysokiej jakości i przejrzyście udokumentowane informacje w nasię-pujących obszarach;

•    konflikty, transfery uzbrojenia i wydatki wojskowe;

•    twarde dane na lemat państw i organizacji międzynarodowych;

•    statysty ka gospodarcza i społeczna;

•    chronologie (okresy i wydarzenia ujęte chronologicznie).

Inny projekt SIPRI. będący swoistym modelem prognozowania, to Wskaźniki Wczesnego Ostrzegania dla potrzeb Polityki Zapobiegawczej (Early Waming Indicators for Preventivc Policy - http://projects.sipri.org/ewi/), który został uruchomiony w' 2002 roku. Syntetyzuje on comiesięczne sondaże ekspertów, wybrane dane statystyczne oraz możliwości Internetu i stwarza nowe podstawy na polu wskaźników wczesnego ostrzegania. Według założeń organizatorów przetwarzanie danych z sondaży i danych statystycznych pozwoli tworzyć wskaźniki, które wskażą negatywne tendencje w wymiarze narodowym, regionalnym. społecznym, politycznym i ekonomicznym.

Źródłem wielu informacji diagnostycznych i prognostycznych jest Kco-nomist Intclligcnce Unit. któiy stanowi oddział The Economisl Group (wydawcy tygodnika ..The Economisi") i zgodnie z własną deklaracją odpowiada /a prowadzenie badań nad biznesem. Korzysta z pomocy globalnej sieci ekspertów (współpracuje z ponad 650 specjalistami), ocenia na bieżąco oraz prognozuje polityczne i gospodarcze warunki w 200 krajach. Jako światowy lider w dziedzinie gromadzenia informacji o poszczególnych krajach pomaga menedżerom w podejmowaniu lepszych decyzji, dostarczając aktualnych, dokładnych i bezstronnych «»«Im tendencji na światowych rynkach oraz strategii biznesowych.

1

P« fi. E Anr. The    Itaki Bamk u dnuBt hvfc1, >«²•! oT < .wltM

HMptuMi" IWO, vol 24. aa 1,4 143-152.

2

" Jak    cel— wtią¹