40 Pediatria. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa
3.2.1 Żywienie dzieci w wieku od 1 roku do 3 lat
Po bardzo dynamicznym okresie rozwoju w okresie niemowlęcym następuje znaczne zmniejszenie tempa wzrostu dziecka, a co za tym idzie również spadek zapotrzebowania kalorycznego. Maleje zainteresowanie dziecka jedzeniem, a wzrasta jego aktywność ruchowa. Zmienia się asortyment produktów, które wchodzą w skład jego jadłospisu - stopniowo zbliża się do spożywanego przez całą rodzinę.
Chęć i potrzeba spożywania posiłków powinny występować u dziecka samoistnie, muszą być następstwem uczucia głodu. Można to osiągnąć, gdy przerwy między posiłkami będą dostatecznie długie, do 3-4 godzin. Dzieci powinny spożywać trzy posiłki główne i dwa uzupełniające lekkie (drugie śniadanie, podwieczorek), składające się głównie z warzyw i owoców. Panuje ogólna zasada, która mówi o tym, że najbardziej wartościowymi posiłkami powinny być śniadanie i obiad, a najmniej wartościowymi - drugie śniadanie i podwieczorek. U dzieci z nadwagą lub mniej aktywnych fizycznie wystarczają cztery posiłki dziennie.
Zapotrzebowanie energetyczne powinno być pokrywane przez:
• białko w 13-15% (w tym około 60% powinno stanowić białko zwierzęce)
• tłuszcz w 30% (od 3. roku życia należy ograniczać spożycie tłuszczów oraz ilość kwasów tłuszczowych nasyconych)
• węglowodany w około 55% (produkty zbożowe, tj. mąki i kasze, oraz od 3. roku życia rośliny strączkowe - groch, fasola, soczewica, soja, bób, a także owoce i pozostałe warzywa).
Ważną zasadą jest stosowanie jak najmniejszych ilości:
• żywności przetworzonej (wędlin, konserw, chipsów, chrupek)
• dań typu fast food
• pieczywa cukierniczego (ciastek, chałki)
• konserwantów (zup w proszku, vegety, jarzynki)
• soli
• napojów sztucznie barwionych i gazowanych.
Rodzaj pokarmu musi być dostosowany do możliwości żucia i potykania oraz zdolności manualnych w danym wieku. Trzeba dziecku pozwolić nauczyć się jeść samodzielnie - początkowo rękoma, potem przy użyciu sztućców. ; Należy unikać drobnych produktów (orzechów, drobnych cukierków, groszków), którymi może się zachłysnąć.
Dzieci lubią jeść w towarzystwie, szczególnie rówieśników. Warto też 1 zwrócić uwagę, że dwu- i trzylatki naśladują, a później wytrwale powtarzają podpatrzone u rodziny zachowania przy stole, np.: