skanuj0018 (76)

168 7. Ruch turystyczny

czasu z uwzględnieniem zasad związanych z ekoturystyką należy wyróżnić [Eco-tourism 1996]:

•    obserwowanie flory i fauny,

•    zwiedzanie miejsc wykopalisk archeologicznych,

•    uprawianie pieszych wędrówek i wspinaczek górskich,

•    kąpanie się i nurkowanie,

•    korzystanie ze źródeł leczniczych.

Podobnie jest traktowana ekoturystyką przez władze Malezji, które do form spędzania wolnego czasu w ramach turystyki ekologicznej włączyły z jednej strony obserwowanie przyrody, piesze wędrówki i zwiedzanie jaskiń, a z drugiej strony zaliczyły odwiedzanie wiosek zamieszkałych przez plemiona o dobrze zachowanej kulturze materialnej i duchowej, jak również uprawianie kajakarstwa górskiego i wędkarstwa [Malaysia national parks 1995].

Początki turystyki ekologicznej sięgają XIX w., kiedy to decyzją prezydenta U.S. Granta z dnia 1.3.1872 r. w Stanach Zjednoczonych powstał Park Narodowy Yellowstone (stan Wyoming). Już w 1876 r. kolejny park narodowy powstał w Meksyku (park Desierto de Los Leones), w 1879 r. w Australii (od 1955 r. Royal National Park), a w 1885 r. w Kanadzie (Banff National Park). Do końca XIX w. parki narodowe zostały utworzone w Nowej Zelandii (Tongagiro National Park), jak również ponownie w Stanach Zjednoczonych (Sequoia National Park i Yosemite National Park w 1890 r. oraz Mount Rainier National Park w 1899 r.) i w Kanadzie (Waterton National Park w 1895 r.).

W Europie pierwszymi parkami narodowymi były utworzone w 1909 r. w Szwecji parki Sareks i Abisko, aczkolwiek już w 1838 r. w ówczesnym cesarstwie Austrii (obecnie południowe Czechy, Novohradske hory) ogłoszono powstanie rezerwatu „Zofinsky prałeś” - zdaniem J. Tficatnika [1996, 30] najstarszego rezerwatu przyrody w Europie. W 1907 r. utworzono pierwszy park narodowy w Afryce (w Niemieckiej Afryce Południowo-Zachodniej, obecny Etosha National Park w Namibii), w 1915 r. w Ameryce Południowej (obecny park im. Franklina Delano Roosevelta w Urugwaju), a w 1933 r. w Azji (park Mount Arayat na Filipinach). Obok wymienionych, do najstarszych parków narodowych na świecie (utworzonych przed zakończeniem I wojny światowej) należą m.in:

•    w Stanach Zjednoczonych: Crater Lakę National Park (1902 r.) i Mesa Verde National Park (1906 r.), Glacier National Park (1910 r.), Rocky Mo-untains National Park (1915 r.), Hawaii Volcanoes National Park oraz Las-sen Volcanic National Park (oba w 1916 r.), MacKinley National Park (1917 r., obecnie Denali National Park) i Katmai National Park (1918 r.),

•    w Kanadzie Jasper National Park (1907 r.),

•    w Nowej Zelandii park narodowy Fiordland (1904 r.),

•    we Francji park narodowy Berarde (1913 r.), potem Pelvoux, a obecnie Ecrins,