skanuj0003 (624)

— 79 —

ZARYS WIEDZY O TURYSTYCE

Uprawianie specjalistycznych form turystyki może powodować choroby, towarzyszą mu wypadki, szczególnie u osób niedoświadczonych, nieprzygotowanych i pozbawionych wyobraźni.

Dla części osób problemem jest choroba lokomocyjna. Szczególnie często odczuwają ją dzieci. Odmianami tej dolegliwości są choroba morska i choroba powietrzna. Dla osób, które są szczególnie wrażliwe na dysfunkcje wynikające z przemieszczania się różnymi środkami transportu, podróż nie należy do przyjemności, a czasami poważnie utrudnia uprawianie turystyki.

Międzykontynentalne podróże samolotami wywołują u pasażerów zespół nagłej zmiany strefy czasowej - „jet leg syndrome”. Jest to zespół objawów, które pojawiają się w trakcie podróży w układzie równoleżnikowym. Związane są ze zmianą stref czasowych. Ciężkość zespołu uzależniona jest od liczby przekraczanych stref czasowych oraz od kierunku lotu. Podróż w kierunku na wschód (kierunek, który skraca dobę) jest gorzej znoszona od podróży w kierunku zachodnim (kierunek, który wydłuża dobę). Pojawia się złe samopoczucie, czasami krańcowe wyczerpanie i zmęczenie, ból głowy, dezorientacja, zaburzenia snu, kłopoty ze skupieniem uwagi oraz zaburzenia układu pokarmowego.

Uprawianie turystyki niesie ze sobą ryzyko zachorowań. Turyści nierzadko narażeni są na choroby zakaźne i tropikalne. Do najgroźniejszych należą: malaria, żółta febra, cholera, wirus ebola, żółtaczka i inne. Bardzo często zdarzają się, zwłaszcza w niektórych regionach, zatrucia pokarmowe. Czasami wynikają one z występowania innej flory bakteryjnej niż w krajach emisyjnych. W przypadku opalania się dochodzi niekiedy do poparzeń słonecznych lub nawet udarów i omdleń. Uprawianie turystyki wysokogórskiej niesie niebezpieczeństwo wystąpienia choroby wysokościowej objawiającej się m.in. bólem głowy, osłabieniem i wymiotami. W wysokich górach turyści mogą być narażeni na nadmierną insolację, poparzenia słoneczne, uszkodzenie wzroku związane z promieniowaniem UV. Zdarzają się także odmrożenia, np. u źle przygotowanych sprzętowo trekkerów w warunkach polarnych lub na lodowcach. Relatywizm moralny powoduje także większą swobodę obyczajową, której z kolei konsekwencją są choroby weneryczne i AIDS. W wysokim sezonie turystycznym przy większym natężeniu ruchu zdarza się więcej wypadków komunikacyjnych, w których urazy odnoszą turyści. W ostatnich latach wydarzyły się także katastrofy i kataklizmy, które w znacznym stopniu przyczyniły się do cierpień turystów i ich rodzin, które pozostały w kraju. Do takich tragicznych wydarzeń należy zaliczyć kataklizm wywołany falami tsunami w grudniu 2004 roku, trzęsienia ziemi, cyklony, powodzie, wybuchy wulkanów, a także akty terroru.

6.3. FUNKCJA WYCHOWAWCZA Funkcje pozytywne

Jedną z najważniejszych funkcji turystyki nie tylko w odniesieniu do ludzi młodych jest wychowanie. Turystyka może i powinna wychowywać na różne sposoby, w różnych sytuacjach i poprzez różne formy. Nieodłącznym komponentem procesu wychowania jest poznawanie, dlatego turystyka może być znakomitym środkiem dydaktyczno-wychowawczym. Wiele środowisk szkolnych i pedagogicznych dostrzega wagę i znaczenie turystyki. Rozpatrując pozytywny wpływ turystyki na młodzież, należy zwrócić uwagę na główne determinanty wychowawczych funkcji turystyki. Jak zauważył Przecławski (1996), istnieją trzy główne czynniki determinujące wychowawcze efekty turystyki. Zalicza się do nich: