skanuj0020

miały z tym swoje problemy. Elżbieta 1 angielska potrafiła wprawdzie /ręcznie wykorzystywać kobiecą rolę dziewiczej królowej i w kulcie narodowym postawić siebie na miejscu Dziewicy Mani, ale przy okazjach militarnych musiała wyraźnie podkreślać, iż poza tym właściwe są jej serce i odwaga (stornach) męskiego władcy.

Wreszcie także ciało zmarłego władcy stanowiło przedmiot kultu i było przedstawiane w dawniejszych czasach na nagrobkach, po części w postaci w stanie rozpadu. Królewskie kościoły -grobowce, jak Saint-Denis. były pierwszymi narodowymi świętościami i pomnikami.

Jakobini byli nic mniej zorientowani na ciało. Podobnie jak króla zastąpili narodem, tak w symbolicznym przedstawieniu muskularne ciało Herkulesa zastąpili ukazującym obfitą pierś ciałem Marianny. Mówili przy tym dalej o grand corps de la nation. Za czasów Republiki publiczne egzekucje z użyciem gilotyny; wielkiej brzytwy narodu, która wraz / brodą obcinała głowę, były najpopularniejszym iytuałem ciała, któremu, jak w iadomo, poddano również króla i królową. Był po temu powód, a wiązał się z ciałem Wszak król wprawdzie nigdy chyba nic powiedział: „państwo to ja", ale zapewne: „naród nie jest ciałem oddzielonym od króla, lecz istnieje jedynie w mojej osobie"⁴². Dechiystianizacja w jej szczytowym punkcie była również inscenizowana w sposób cielesny, gdy to na ołtarzach kościołów intronizowano damy w skąpych spódniczkach jako boginie rozumu. Antyczna mitologia ciała pozostała tak żywa jak niegdyś. Teraz miała służyć wpisaniu w ciała republikańskiej cnoty. Wszelako również chrześcijańscy męczennicy wraz z kultem relikwii przeżywają republikańską reinkarnację, na prz\kład w postaci zamordowanego Marata i jego świętych obrazów. Święci Republiki mają do d/.iś swój panteon w Pary żu.

Takie praktyki ciała pędzą częściowo dalej swój żywot w nieoczekiwanych miejscach, również tam gdzie nic było organicznego modelu państwa, jak w przypadku kultu Lenina w Moskwie czy kultu Mao w Pekinie. Przede wszystkim jednak rzeczywista bądź skonstruowana cielesność pojedynczego poddanego mogła i może w dalszym ciągu stać się wysoce znacząca politycznie, niekiedy naw et śmiertelnie niebezpieczna. Pogląd, że twarz jest obrazem dusz\⁴³. podatny był na kryminologiczną lub rasistowską instrumentalizację - kolonialm ponoć konstrukt. jakim jest przeciwstawianie długokościstych rasowych Tutsi niezgrabnym ncgroidalnym Hutu. stał sic podstawą ludobójstwu w Burundi⁴⁴.

D) NAGI CZŁOWIEK

Opisany sposób podejścia do ciała w średniowieczu i w początkach epoki nowożytnej stanowi szczególny przypadek cielesnej praktyki, z dzisiejszego punktu widzenia bardziej niedyskretnej i z pozoru swobodniejszej. Zarówno z wydzielinami ciała, jak i życiem płciowym

'⁷ Sara E, Mclzcr, Kathryn Norhcrg (red.), Front the Royal t<> the Republican Body, Berkeley, CA

1999. s.3.

Magli, w: Michel Echer. Ramona Nadali. Nadia Ta/i (red.), fragment* for a Ubiory of the Humań Body. 3 1., New York 19S9. t. 2. s. 87-127.

^u Malkki. w: Barbara Dudcn. Doroihcc Nocrcs (red.)..W den Spuntn des Kórpers in einer technoge-nen Bi//. Opladcn 2002. $. 105-126.

65