skanuj0024

Rozdział 6

WYMOGI PRAWNO-TECHNICZNE LOKALIZACJI OBIEKTÓW PRODUKCJI ROLNEJ

6.1. Uwagi ogólne

W większości wsi istniały tradycyjnie gospodarstwa wielkotowarowe, które nhojmowały setki hektarów użytków rolnych. Do ok. połowy XVIII w. opierały się .uw ii.i pracy chłopów w systemie gospodarki pańszczyźnianej, następnie w XIX i XX w na pracy najemnej, głównie chłopów mało- i bezrolnych lub robotników lOlnych. Po II wojnie światowej prywatne folwarki przekształcano na państwowe gospodarstwa rolne (pgr) lub rolnicze spółdzielnie produkcyjne (rsp). Panujące wówczas tendencje popierane przez władze polityczne i państwowe propagowały dużo gospodarstwa rolne i budowę ferm o bardzo wysokiej obsadzie zwierząt.

W ostatnim dziesięcioleciu nastąpiły ponowne zmiany struktury własnościowi »|, gospodarstwa wielkotowarowe przejęła Agencja Rolna Własności Państwa, i /i.ińń z nich prywatyzowana jest lub dzierżawiona. Budynki wielu ferm adaptowa-iin sg tlo innych, często nierolniczych funkcji. Równocześnie niektóre gospodar-•.Iw.i zagrodowe zmieniają swój profil produkcji, zwiększają areał i przechodzą do piodukcji roślinnej lub zwierzęcej o charakterze wielkotowarowym.

W obliczu zachodzących zmian w gospodarce rolnej i równolegle rozwijającej wię wielolunkcyjności osiedli wiejskich ważną rolę odgrywa wypracowanie zasad współistnienia nowoczesnych dużych ferm i zabudowy mieszkaniowej w obrębie wril,

6.2. Lokalizacja ferm

lokalizacja nowej fermy, jak i rozbudowa istniejącej czy, zmiana programu piodukcji powinny być poprzedzone wnikliwą analizą czynników przyrodniczych, im hnioznych i prawnych. Produkcja zwierzęca wymaga zaplecza paszowego, możliwości usuwania i wykorzystania odchodów zwierzęcych oraz powiązań z niocig inliastruktuiy lochnicznej, głównie komunikacyjną energetyczna i dostar

czania wody. Również ważne jest ustalenie możliwości dojazdów lub zamieszkania pracowników w pobliżu.

Zasady lokalizacji ferm muszą spełniać wymogi ochrony środowiska poprzez przeciwdziałanie zanieczyszczeniom wód i gleby. W fermach o systemie chowu bezściołowym zagrożenie stanowi gnojowica, tj. odchody z wodą. Przechowywanie gnojowicy odbywa się w dużych zbiornikach, następnie służy ona do nawożenia pól. Ze względu na często powtarzające się błędy przy zagospodarowaniu gnojowicy m.in. zbyt wczesne (przy niewystarczającym przefermentowaniu) lub nierównomierne nawożenie, stanowi ona duże zagrożenie dla środowiska. Lokalizacja fermy wymaga przestrzegania stref ochronnych w stosunku do budownictwa mieszkaniowego, rekreacyjnego i sportowego, ujęć wody itp. W obowiązujących przepisach podane są jedynie niektóre wielkości stref, większość ustalana jest indywidualnie w decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w uzgodnieniu z właściwym państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym.

Dla określenia wielkości obsady różnych zwierząt stosuje się tzw. dużą jednostkę przeliczeniową DJP, równą zwierzęciu o masie 500 kg (np. krowa stanowi 1 DJP, tucznik 0,22 DJP, owca 0,16 DJP).

Zalecane minimalne odległości ferm od terenów zabudowanych wynoszą [10]

(rys. 16):

- dla obiektów dla bydła, owiec, drobiu o wielkości 100-300 DJP...............100 m

-dla ferm bydła i owiec powyżej 300 DJP................................................... 200 m

- dla ferm drobiu powyżej 300 DJP............................................................. 250 m

- dla ferm trzody chlewnej o wielkości 100-300 DJP.................................. 300 m