skanuj0025

się hasło: „Każdy Niemiec raz w tygodniu bierze kąpiel!" - były sprawami dość dyskretnymi, z obowiązkowym rozdziałem płci i strojem kąpielowym.

Mniej więcej w tym samym czasie narodził się oczywiście ruch sprzeciwu. W 1908 r. nad berlińskim jc/jorem Wannsee otwarto pierwsze w Kuropic kąpielisko rodzinne na wolnym powietrzu z obowiązującym strojem kąpielowym, ale bez rozdzielenia płci. pomimo głosów przeciwnych pełnych moralnego oburzenia. Na przełomie stuleci, w* kontekście nowego całościowego pojmowania człowieka i ruchu pod hasłem powrotu do natury, zaczął się nich kultury nagości. Użycie pojęcia kultura w takim kontekście stanowiło prowokację wobec przedstawicieli tradycyjnego pojęcia odnoszącego się do kultury wysokiej, jest wszakże jak najbardziej zgodne z pojęciem kultury w rozumieniu antropologii historycznej, bo propagowane są i praktykowane nowe obyczaje. Jak już zaznaczyliśmy, mamy do czynienia z lustrzanym odwróceniem chrześcijańskiego mitu o grzechu pierworodnym w zamiarze przywrócenia utraconego raju nieskrępowanej naturalności. Grzeszność usunięto, zaprzeczając związkowi nagości i seksualności i obstając przy stwierdzeniu, ze tylko nagość jest niewinna, a dopiero ubranie wywołuje brudne pożądania. Od członków lego niebu oczekiwano odpowiedniego zachowania i wprowadzano je w życie za pomocą sankcji. Tak więc pewnego rodzaju pojęcie grzechu pozostało, ale przeniesiono go na przeciwną stronę.

Gdy Freud i inni znieśli grzech, sztuczne oddzielanie nagości i seksualności stało się zbyteczne. Seksualność nie była już odtąd czymś grzesznym, lecz raczej szczególnie dobiym i naturalnym. Ruchy emancypacyjne, które narodziły się w latach 60. XX w. i jako ruch masowy ogarnęły szerokie rzesze społeczeństwa, stały się czymś atrakcyjnym. Wiąże się to z tym. że ta godna uwagi przemiana kulturowa była od początku wydarzeniem medialnym, a w Niemczech też reakcją na nieśmiałość w początkowych latach Republiki Federalnej*. W tej mierze nagość czasami nie była sygnałem seksualnym, lecz głównie polity cznym, medialnie skuteczną prowokacją wobec ograniczającej władzy państwowej czy profesorów, gdy chodziło o rewolucję na uczelniach wyższych. Odsłonięte piersi były w swoim czasie gestem politycznej pogróżki.

Późny kapitalizm, który' należało wtedy zniszczyć między innymi za pomocą seksualności. okazał oczywiście swoją wyższość. Zrobił na nagości i seksualności znakomity interes i komercjalizuje je do dziś z rosnącym powodzeniem. A ponieważ nagość jest dziś między innymi częścią wakacyjnej szczęśliwości, tworzy się godna uwagi sytuacja, gdy przedstawiciele narodów, których nagość budziła zgorszenie u europejskich kuracjuszy w XIX w., obecnie gorszą się nagością turystów, co stanowi ciekawy przypadek wymiany kodów kulturowych. Komercjalizacja wszakze miała i ciągle jeszcze ma. pomimo zmian, jakie niedawno zaszły, gorącą ofertę dla męskiej klienteli. Doprowadziło to do dyskusji na temat kobiety jako obiektu seksualnego, podczas której wynikały niekiedy ciekawe sojusze prudeni z feminizmem. Tak czy inaczej rezultatem znamiennym dla kultury politycznej niemieckiego państwa prawa był yąfcąy widowisk erotycznych wydany przez Federalny Sąd Administracyjny w 1982 r.⁵⁷

' Johana Meyer - Lcnz (red.). Dte Ontmmf ón Aura bt mM«M tmtahomen am md tm Ce-vhlednenkikitrs nach IMS. MUmicr 2000.

^,r OUvct Kflmg. Sockthnt. St&atc Snrmteru/tg md Marat. Optodcn 1991.

70