skanuj0025 (141)

11.4. Gospodarka rolna

643

Mozaika drobnopowierzchniowych upraw w

Środowisko marginalne w krajobrazie wiejskim

województwach całkowity areał gruntów rolnych różni się dość znacznie, występują także duże różnice regionalne w strukturze ich użytkowania. Na przykład, w województwie podkarpackim pastwiska pokrywają aż 15,6% powierzchni użytków rolnych, a w wielkopolskim zaledwie 4,6%. Z kolei udział sadów w województwie mazowieckim wynosi 3,3%, natomiast w dolnośląskim zaledwie 0,6%. W skali całego kraju przeważają grunty orne.

Mimo że na terenach wiejskich dominują ekosystemy silnie przekształcone i podtrzymywane przez człowieka (m.in. grunty orne, łąki, pastwiska, sady), to jednak enklawy środowisk marginalnych w krajobrazie pól i użytków zielonych, m.in. bagna, śródpolne oczka wodne, śródpolne zadrzewienia, a także biocenozy ekstensywnie użytkowanych łąk i pastwisk oraz zbiorowiska roślin segetalnych, składają się na dużą część krajowej różnorodności biologicznej (zob. rozdz. 6). Obszary rolnicze w Polsce charakteryzują się ponadto mozaiką różnych siedlisk, wynikającą z tradycyjnych form gospodarowania, dzięki czemu ok. 30% użytków rolnych reprezentuje znaczne walory przyrodnicze, przede wszystkim jako ostoje zagrożonych gatunków roślin i zwierząt (Orłowski 2004).