Edyta Lipińska
Podstawy teoretyczne
Charakterystyka drożdży piekarskich
Do produkcj i drożdży piekarskich stosuje się szczepy z gatunku Saccharomyces cerwuiae, charakteryzujące się krótkim czasem generacji, zdolnością do szybkiej adaptacji w różnych substratach i dużą aktywnością enzymów hydrolizujących cukry (P-fruktoIUranozydazy i a-glukozydazy). Poza tym powinny one odznaczać się dobrą trwałością w czasie przechowywania i wysoką aktywnością fermentacyjną. Podstawowe znaczenie dla prawidłowej fermentacji ciasta mają następujące właściwości drożdży: wysoka aktywność glikolityczna, wysoka aktywność inwertazy, wysoka zdolność fermentacji maltozy, zdolność do wzrostu i syntetyzowania enzymów i koenzymów w warunkach beztlenowych.
Krótką charakterystykę drożdży piekarskich przedstawiono w tabeli 2.8.
Taku 2.8. Ckankuryoyta drożdży pMkankidi
Wydeptanie |
IharaklowAd |
/jaaruaću.|S| |
om. ZIP |
Bulko ogółem [N is.] |
JMS |
F«for jako P2O) (% u.) | |
TMolaa (% m.| |
15-2* |
(Mo*. (%*-*.) |
10-30 |
Tlwne{%tx] |
1-6 |
Cm potowa* oma jako » 3 pęto* [mm] |
wg PN do 120 pnltycoi(< 100 |
TtwiMĆ w tcnpcnoRC 3S°C (gofe| |
KH% |
Żiódfc: Ofracowne własne i FN-A-NOC.
Drożdże piekarskie a ich środowisko hodowlane
Podczas całego cykli technologicznego produkcji drożdży piekarskich dysponuje się materiałem biologicznie czynnym, który w swej ostatecznej formie w postaci sprasowanej biomasy drożdżowej nie powinien tracić aktywności. Zmieniając skład podłoża użytego do hodowli drożdży piekarskich ora2 wanmki namnażania, można w sposób istotny wpłynąć na jakość i aktywność gotowego
produktu. W związku z tym konieczne staje się stworzenie właściwych warunków hodowli biomasy komórkowej.
Do biosyntezy związków wchodzących w skład ciała drobnoustrojów niezbędne są substancje pokarmowe występujące w środowisku w przyswajalnej dla nich formie. Potrzeby pokarmowe komórek drożdży są określane na podstawie ich składu chemicznego.
W podłożu hodowlanym muszą znajdować się wszystkie wymienione w tabeli 2.9 pierwiastki i to w odpowiednim stężeniu. Brak któregokolwiek pierwiastka może spowodować spowolnienie wzrostu lub całkowite jego zahamowanie.
2A Skład dmaaay ad>q substancji drazdzy
MaOiualetty 1 |
ZmrtoSĆ !*•»! |
ytikrocfcmy |
Zmnatt l*i*l |
c |
50 |
Ca |
0.002 |
H ( |
6 |
a |
0.0)5 |
O |
32 |
Al |
0.0026 |
N | Ł5 (7.1-10.8) |
a |
0.02 | |
P |
U3 |
Fe |
0,005 |
K 1 |
2.07 | ||
Mg |
024 |
W technologii drożdżownictwa mamy do czynienia raczej z organizmami o bardzo specyficznych cechach, pozwalających osiągać znaczne wydajności w podłożach melasowych, ale przy użyciu wielu stymulatorów wzrostu, takich jak witaminy, aminokwasy i inne składniki przyswąjalne. Wynika to z faktu, iż większość szczepów drożdży piekarskich w wyniku naturalnej lub sztucznie wywołanej mutacji utraciła zdolność syntezy tych związków. Organizmy, których rozwój uzależniony jest od czynników wzrostowych, noszą nazwę uuksotroficznych i do nich zalicza się wiele szczepów drożdży piekarskich.
Biostymulatory stosowane w hodowli drożdży to witaminy z grupy B - szczególnie biotyna, tiamina, kwas pantotenowy, pirydoksyna. niacyna. inozytol oraz niektóre aminokwasy (arginina, leucyna i lizyna).
Charakterystyka melasy
Podstawowym źródłem węgla w przemysłowej hodowli drożdży piekarskich jest melasa. Jest to bardzo gęsta ciecz o ciemnobrunatnej barwie, charakteryzująca się ciężarem właściwym od 1,40 do 1,45 g/cm3. Melasa jest odciekiem od tak zwanej cukrzycy III. Z tego odcinka nie daje się już wydobyć cukru metodą stosowaną w cukrownictwie i polegającą na zagęszczeniu oraz krystalizacji.
Skład chemiczny oraz jakość melasy zależy od wielu czynników. Czynniki tc można podzielić na dwie grupy. Do pierwszej należą czynniki wiążące się ściśle z jakością buraków wprowadzanych do przerobu: