skanuj0028 (36)

922 r

POOMŁWOWĘ KlERUMKI KłZTAŁTOWAKIA W«|V»0« BCZNEaiKSTW* PRACY I ERGONOMII |

granicy dopuszczalnego wydatku energetycznego do 20 kJ/min (5 kcil/min) w pracy ctaywczej i 3000 kl (1200 kcaiyw ciągu zmiany roboczej, ma na celu ograniczenie wysiłków dynamicznych związanych przede wszystkim z dźwiga-mem. Przy ręcznym dźwiganiu ciężar przemiotów nie powinien być większy niż 12 kg w przypadku pracy stałej i 20 kg - pracy dorywczej (do 4 razy na zmianę).

Jednak problemu związanego z dźwiganiem ciężarów nie można rozpatrywać wyłącznie z punktu widzenia wydatku energetycznego. Dźwiganie ciężarów stwarza bowiem ryzyko przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego, spowodowane wywieraną silą przez masę dźwiganego ciężaru, co powoduje zmiany zwyrodnieniowe mięśni, wiązadeł, stawów, krążków międzykręgowych i kręgów kręgosłupa.

Element oceny obciążenia statycznego wywołanego dźwiganiem jest trudniejszy do oceny. W przypodku operowania dużymi przedmiotami, obok wartości ich masy (siły oddziaływania operatora), m obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego ma wpływ również pozycja dała. która często zależy także od wymiarów tych przedmiotów.

Z badań i analiz wynika, iż np. czynności związane z podnoszeniem zwiększają trzykrotnie dolegliwości bólowe kręgosłupa, kolan i ramion, dziesięciokrotnie dolegliwości w stawie łokciowym i około pięciokrotnie w stawie biodrowym (D. B.Chaffin, 1991).

Prosty model oceny obciążenia wynikającego z dźwigania w opisywanym juź wcześniej B-sirefowym systemie opracowali autorzy szwedzcy (M. Bjurvard, 1994). Przedstawiono go na rys. 19.2-21.

Jak przedstawiono wcześniej w tobl. 19.2-1 i 19.2-2, klasyfikacja ciężkości pracy związana z masą podnoszonych ciężarów jest nie tyllco różna dla kobiet i mężczyzn, lecz różni się także w poszczególnych tablicach dla podobnego obciążenia. Prawidłowe określenie zalecanej czy dopuszczalnej masy podnoszonych ciężarów nie jest bowiem możliwe bez uwzględnienia wielu czynników związanych z techniką podnoszenia (np. wysokości, z jakiej i na jaką się podnosi ciężar, odległości przenoszenia, częstotliwości podnoszenia) oraz danymi dotyczącymi ciężaru (wielkości, środka ciężkości, możliwości chwytu).

odeęttdi-otWw Offtofcicufairrtsy p/sdraki	jB.
	zasięg przedramienia, ok. 30 cm	|r 3M zasięgu ramienia ok.45cn
25	st*ofa czerwona
15	slretożfta
mm kg ?
3	strofa zielona

Rys. 19.2.21. Uprotzczonc kryteria oceny obciążenia organizmu dźwiganiem ciężarów wg 3-atral'o-wej skali: siMfa zielona - optymalne waninkl pracy, tlrafa Mila - niewielkie ry *yko choroby zawodowej lob wypadku, auefa czerwona - ryzyko choroby zawodow ej lub wypadku

Na podstawie wyników badań empirycznych opracowywane są wzory umożliwiające precyzyjne obliczanie dopuszczalnej masy podnoszonych i przenoszonych ciężarów, uwzględniające wpływ tych czynników. Ułatwieniem w stosowaniu tych wzorów są programy komputerowe.

Rjs. 19.202. Panrauy dcfek^e* p<KUfkt»m i kośctnrep* tomiepnnrirwiKip)|iaóiiiKt na) imdnni.«,. H_p - poc**l*ma i fcoócow oflefM* poriocs rąk od (■*» Mo&owcfo ■***) kostkami **>w*w skokowych. V,. V_a - pocuftom i fcoócom odkgłok rąk od podfagi w pkńr.0 - pfautzym ootowa pnedwdz** |m fałdek ctw*a w so»k Makarym (P B.Ctofin.M.Eńę.1991)

WartoW obcążenia rwnętrroego. N

Podczas podnoszenia i przenoszenia przedmiotów, parametrami określającymi warunki pracy są: wysokość początkowa położenia przedmiotu V₀, odległość w poziomie linii środka ciężkości H₀, wymiary podnoszonego przedmiotu IV\ położenie końcowe przedmiotu V_D, H₀ oraz masa i częstość powtórzeń czynności podnoszenia (rys. 192-22).

Ryzyko powstawania dolegliwości układu mięśniowo szkieletowego zwiększa się wraz ze wzrostem masy podnoszonych przedmiotów oraz ze wzrostem ich rozmiarów.

Rozmiary podnoszonego przedmiotu mają bezpośredni wpływ na wartość //.czyli na odległość środka podstawy przedmiotu od płaszczyzny czołowej przechodzącej przez środek ciężkości ciała operatora.

Miarą obciążenia kręgosłupa w czasie wykonywania czynności pracy jest wartość sil tnących i ściskających w krążku mię-dzykręgowym na poziomie L5/S1 (5 krążek lędźwiowy/1 krzyżowy).

Wpływ rozmiarów i wartości masy podnoszonego przedmiotu na obciążenia w kręgosłupie (siła ściskająca krążek L5/S1) przedstawiono na rys. 192-23 (D. B. Chaffln, 1991). Wielkości tc wpływają zarówno na obciążenie w stawie ram lennym i łokciowym, jak i w kręgosłupie, co ma bezpośredni związek zc zmianą pozycji ciała i położeniem

Kys. 19.2-23. Wartości siły ściskającej kn|Mk f*. między kręgami L5-SI. w zależności od wartości obciążenia zewnętrznego /■'. przy różnej odległości Środka cłcżkofci podnoszonego przcdtrinlu mierzonej w poziomie H (D- B. Cliaffin, M. Erig. 1991)