13) Rp.
Luminali solubilae |
1,0 |
Ammonii bromidi |
5,0 |
Simplicis sir. |
10,0 |
Valerianae trae |
5,0 |
Aquae ad |
100,0 |
M. f. mixt.
S. 2 x łyżeczka od herbaty
Jeżeli stężenie luminalu sodu w recepcie równe jest 1% to będzie on zawsze wykazywał niezgodność z bromkiem amonu. Poprawa recepty jak w poprzednim przykładzie.
14) Rp.
Ephedrini hydrochloridi |
0,2 | |
Diuretini |
4,0 | |
Valerianae trae |
30,0 | |
Simplicis sir. |
50,0 | |
Aquae |
ad |
150,0 |
M. f. mixt.
S. 3 x łyżka stołowa
Nalewka z kozłka zakwaszając środowisko przyczynia się do wytrącenia teobrominy z diuretyny. Diuretynę należy wydać w postaci proszków.
II. b. Wytrącanie słabych zasad - przykłady recept:
Do najczęściej spotykanych niezgodności tego typu należy wydzielanie z soli alkaloidów trudno rozpuszczalnych zasad w środowisku zasadowym (dotyczy to głównie papaweryny) wskutek cofnięcia dysocjacji soli.
15) Rp.
Urotropini |
5,0 |
Papaverini h/ch |
0,5 |
Aquae |
ad 100,0 |
M. f. mixt.
Urotropina alkalizuje środowisko i przyczynia się do wytrącenia z roztworu papaweryny. Należy sporządzić dwa oddzielne roztwory, gdyż brak jest dawkowania. Chlorowodorek papaweryny należy rozpuszczać na ciepło (wg FP VI substancja łatwo rozpuszcza się we wrzącej wodzie, czyli 1 część substancji w 1-10 części rozpuszczalnika, a dość trudno w wodzie, czyli 1 część substancji w 30-100 częściach rozpuszczalnika; wg tabeli autorstwa S. Bukowskiego 1 część substancji rozpuszcza się w 40 częściach wody*).
♦rozpuszczalność z tabeli „Receptura. Zarys technologii lekarstw”, S. Bukowski, PZWL, Warszawa, 1968.
Poprawiona recepta: Rp.
Urotropini 5,0 Aquae ad 100,0 M. f. sol.
Rp.
Papaverini h/ch 0,5 Aquae ad 100,0 M. f. sol.
16) Rp.
Aquae ad 100,0
M. f. mixt.
S. 3 x łyżka deserowa
Chlorowodorek papaweryny zakwasza środowisko, a fenobarbital sodu alkalizuje je. Przyczynia się to do wzajemnego wytrącania obu składników z roztworu. Jednak ze względu na większą ilość chlorowodorku papaweryny w recepcie i jej większą wrażliwość na zmianę pH, z roztworu wytrąci się papaweryna (wytrąca się już w roztworach o pH powyżej 5). Należy sporządzić miksturę z luminalem sodu i neospasminą, a chlorowodorek papaweryny wydać w postaci 10 proszków po 0,04g substancji i 0,lg laktozy na każdy proszek oraz poinformować pacjenta o zmianie sposobu dawkowania.
masa leku lOOg
lOOg : 10g= 10 dawek
0,4g : 10 = 0,04g papaweryny + 0,lg laktozy
17) Rp.
Diuretini |
5,0 |
Papaverini h/ch |
0,5 |
Aquae |
ad 100,0 |
M. f. mixt.
58