11. Ochrona przyrody i jej zasobów na obszarach użytkowanych gospodarczo ■■■■■■■■■■■■■■■■i
650
Cel
współczesnej
gospodarki
wodnej
Ramowa
Dyrektywa
Wodna
Centralne i terenowe organy gospodarki wodnej
z tą ustawą, zarządzanie zasobami wodnymi ma służyć nie tylko zaspokajaniu potrzeb ludności i gospodarki, ale także ochronie wód i środowisk związanych z wodami przed zanieczyszczeniem oraz niewłaściwą lub nadmierną eksploatacją, tworzeniu warunków dla rybackiego wykorzystania wód oraz zaspokajaniu potrzeb związanych z turystyką, sportem i rekreacją. Celem nowocześnie rozumianej gospodarki wodnej jest przede wszystkim niedopuszczenie do pogorszenia ekologicznych funkcji wód oraz stanu ekosystemów lądowych i terenów podmokłych bezpośrednio zależnych od wód.
Wiele przepisów tej ustawy przetransponowano z Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, ustanawiającej ramy działań na rzecz ochrony wszystkich rodzajów wód powierzchniowych i podziemnych w państwach członkowskich UE; jej perspektywicznym celem jest osiągnięcie do 2015 roku „dobrego stanu wód”13. We wstępie do tej dyrektywy podkreśla się, że „woda nie może być przedmiotem komercji, ale jest dobrem ogólnym, które winno być chronione, bronione i traktowane jako dziedzictwo”. Postrzeganie wody jako surowca przyczyniło się nie tylko do degradacji zasobów wodnych, ale również do zaniku niezwykle cennych przyrodniczo ekosystemów wodnych i lądowych związanych ze środowiskiem wodnym. Współczesne podejście do gospodarki wodnej zgodnej z zasadami ekorozwoju wymaga zatem działań ochronnych na terenie całej zlewni lub dorzecza, ponieważ zasoby wodne są nie tylko częścią systemu wodno-gospodarczego, ale także ważnym składnikiem siedlisk, których stan jest wypadkową działań na obszarze całej zlewni.
Organami właściwymi w sprawach gospodarowania wodami są w naszym kraju: minister środowiska, prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej jako central-ny organ administracji rządowej nadzorowany przez ministra, dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej podlegający prezesowi Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, wojewoda oraz organy jednostek samorządu terytorialnego.
Morze terytorialne, morskie wody wewnętrzne wraz z morskimi wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej, śródlądowe wody powierzchniowe płynące oraz wody podziemne stanowią własność Skarbu Państwa. Są one wraz z wodami należącymi do jednostek samorządu terytorialnego wodami publicznymi. Prawa własnościowego w stosunku do wód publicznych, stanowiących własność Skarbu Państwa i znajdujących się w ganicach parku narodowego, strzeże dyrektor parku. Wyjątek stanowią wody ganiczne i śródlądowe drogi wodne, które są zaliczane do klasy wyższej niż klasa pierwsza na podstawie ustawy z dnia 21 gudnia 2000 roku o żegludze śródlądowej (Dz.U. 2001 Nr 5, poz. 43 ze zm.).
13 Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/CE wymaga zrealizowania zapisów zawartych w dyrektywach w sprawie: wód przeznaczonych do kąpieli 76/160/EEC, wody pitnej 80/778/EEC zmieniona Dyrektywą 98/83/EC, osadów ściekowych 86/278/EEC, oczyszczania ścieków komunalnych 91/271/EEC, azotanów 91/676/EEC, zintegrowanej ochrony przed zanieczyszczeniami (IPPQ 96/61/EC, oceny oddziaływania na środowisko 85/337/EEC i środków ochrony roślin 91/414/EEC, a także uwzględnienia zobowiązań wynikających z dyrektywy ptasiej i dyrektywy siedliskowej (zob. rozdz. 5).