skanuj0004

Układ rozrodczy żeński

rozrodczy

Elementy żeńskiego uktadu rozrodczego

Jajowód będący narządem parzystym to okoto 10-centymetrowy umięśniony przewód, który uchodzi do macicy. Jest wyścielany nabłonkiem urzęsionym, dzięki czemu komórki jajowe mogą się przesuwać z jajnika do macicy. Każdy z jajowodów transportuje komórki jajowe (jajowód swoim rozszerzonym końcem, tzw. lejkiem jajowodu, obejmuje jajnik, jednak nie styka się z nim). W jajowodach odbywa się zapłodnienie.

Spojenie tonowe to chrzęstny zrost łączący obie kości tonowe miednicy.

Szyjka macicy to dolna część macicy, łącząca się z pochwą.

Wargi sromowe otaczają przedsionek pochwy i ujście cewki moczowej. Dzieli się je na wargi sromowe większe (leżące na zewnątrz) i mniejsze.

jajowód

Żeński układ rozrodczy jest zbudowany z wewnętrznych i zewnętrznych narządów płciowych. Do wewnętrznych narządów zaliczamy: jajniki, jajowody, macicę i pochwę. Zewnętrzną częścią układu jest srom, w którego skład wchodzą: przedsionek pochwy, wargi sromowe mniejsze, wargi sromowe większe oraz łechtaczka. Podstawowe funkcje układu

Jajnik jest narządem parzystym. Ma owalny kształt i długość do 5 cm. Jajniki leżą po obu stronach miednicy. Są połączone z macicą za pomocą więzadel. Jajniki są wyściełane tkanką łączną, a w tzw. pęcherzykach jajnikowych znajdują się niedojrzale komórki jajowe, które w odpowiednich dojrzewają. Ponadto jajniki wydzielają hormony.

Macica to nieparzysty narząd w kształcie gruszki. W jego budowie anatomicznej wyróżnia się trzy części: dno, trzon i szyjkę. Wnętrze macicy jest wyściełane błoną śluzową, nazywaną endometrium, której struktura zmienia się podczas cyklu menstruacyjnego. Ściany trzpnu macicy są. silnie umięśnione. W macicy rozwija się zarodek, a potem płód.

Łechtaczka to maty narząd leżący u zbiegu warg sromowych mniejszych. Pod względem budowy jest odpowiednikiem męskiego prącia. Łechtaczka odgrywa podstawową rolę w pobudzeniu seksualnym.

rozrodczego polegają na produkcji żeńskich komórek rozrodczych, czyli komórek jajowych, zapewnieniu odpowiedniego środowiska do zapłodnienia komórki jajowej przez plemnik i optymalnego rozwoju najpierw zarodka, potem płodu podczas ciąży, a także na urodzeniu zdrowego dziecka.

Pochwa jest umięśnionym kanałem umożliwiającym przejęcie nasienia. Dolny koniec pochwy kobiet, które nigdy nie współżyły płciowo, jest częściowo przesłonięty fałdem błony śluzowej, nazywanym błoną dziewiczą.

macica

Oogeneza

Proces powstawania, wzrostu i dojrzewania komórek jajowych, nazywany oogenezą, zachodzi w jajnikach. Proces ten zaczyna się mniej więcej w trzecim tygodniu życia płodowego. W tym czasie znajdujące się w tzw.

pęcherzykach jajnikowych dipioidalne pierwotne komórki płciowe, go-nocyty. zaczynają się dzielić mitotycznie, tak że dwumiesięczny zarodek ma ich nawet 600 tysięcy w każdym z jajników.

pierwszy (redukcyjny)

podział mejotyczny /			\ pierwsze
oocyt ii rzędu (n)	raj	3K P	\ ciałko ’ kierunkowe (polocyt, n)
drugi podział mejotyczny /	/		A
V '**■	i	S>	<§> #
dojrzała	drugie		dodatkowe ciałka
komórka	ciałko		kierunkowe
jajowa	kierunkowe		(nie zawsze
(n)	(n)		powiją)

Gonocyty przekształcają się w również dipioidalne oogonia, które ulegając podziałom mitotycz-nym, szybko zwiększają swoją liczbę. Okoto piątego miesiąca życia płód może ich mieć do 7 milionów. Od tej chwili oogoniów nie przybywa, a na skutek degeneracji ich liczba systematycznie się zmniejsza.

Oogonia przekształcają się w oocyty I rzędu - pod koniec ósmego miesiąca życia płodowego jest ich po 2 miliony w każdym jajniku. Przed narodzinami, w dziewiątym miesiącu życia, oocyty rozpoczynają pierwszy (redukcyjny) podział mejotyczny. Jednak w stadium profazy zostajejjn zatrzymany.

W okresie dzieciństwa, średnio przez ponad 10 lat, wiele z oocytów I rzędu obumiera i dlatego do momentu osiągnięcia przez organizm dojrzałości płciowej ich liczba zmniejsza się do okoto 200 tysięcy w każdym jajniku. W okresie dojrzałości płciowej cyklicznie (średnio co 28 dni) kilka oocylów I rzędu podejmuje przerwany proces mejozy, co prowadzi do powstania haploidalnego (o zredukowanej o połowę liczbie chromosomów) oocytu Ił rzędu i tzw. ciałka kierunkowego (polocytu). Oocyt II rzędu jest znacznie większy od ciałka kierunkowego. Rozwój oocytu II rzędu zostaje zatrzymany na etapie metafazy drugiego podziału mejotycznego. Dzieje się to podczas uwalniania oocytu z jajnika, czyli procesu owulacji (jajeczkowania).

W.- \ drugiego podziału itu,; ■ oocytu II rzędu jest • S^rtu. oe przez proces zaplou

Powstając o w wyniku kolejnych podziałów redukcyjnych ciałka kierunkowe zawierają znikomą ilość cytoplazmy (większość pozostała w komórce jajowej) i szybko ulegają degeneracji. Komórki te są tworzone po to, by mogła nastąpić redukcja materiału genetycznego.

Os--¹' ozi.' z jednego oocytu I rzęd-. iow.. ^;e jedna komórka jajow •

® jjlpfM b/ GWO 2007. Kopw&snc /.iiir«iioi:e

1

Napić./. v. jakim stadium rozwoju żeńska morka płciowa jest uwali ii-.: n :• jajnika.